182
Wartości (z/p.)z aożna odczytać z rys* 6*13 w pracy [28] w zależności cd Ilorazu H/Pg i współczynnika wydatku m. V obliczeniach przybliżonych nożna przyjmować według wytycznych CUG* [24] (z/pg)x » 0,70.
Określeniem wartości współczynnika zatopienia o zajmowało się wielu badaczy. Wytyczne CUG* [243 zalecają korzystanie z wyników badań USER [83* Z wykresu 3*2 zawartego w pracy [243 można odczytać wartości
o_ w zależności od ilorazów z/H i H, + z/H * z o a o
Współczynnik wydatku C zależy od wielu czynników, ale głównie od
kształtu przelewu i dlatego jego wyznaczanie omówimy osobno dla dwóch podstawowych kształtów przelewów praktycznych*
5*3*1* Przelewy z progiem prostokątnym i trapezowym
Określenie ogólnego współczynnika wydatku 0 * a jf2g sprowadza się do obliczenia współczynnika wydatku a* Ba podstawie badań Bazina Pawłowski [21, [393 podał wzór
» * *r °t (5*37)
gdzie
Up - współczynnik zredukowany; * 0,42, oj - współczynnik kształtu,
Og - współczynnik zależny od ilorazu H/ó (rys* 5*1b)*
Pełny zakres wartości współczynników do równania (5*37) dla różnych kształtów poprzecznych przelewów podaje Pawłowski 1393 * * wytycznych CUG* [243 v p* 3*2 podano wybrane wartości współczynników dla przelewów z progiem prostokątnym 1 trapezowym*
5*3*2. Przelewy krzywoliniowe
Najozęśoiej stosowanymi przelewami krzywoliniowymi są progi
0 kształcie zbliżonym do dolnej powierzchni strumienia swobodnie przelewającego się przez ściankę o ostrej krawędzi. V naszych warunkach do określania profilu przelewu stosowana jest krzywa Oreagera, która dla wybranego przepływu, tzw. kształtującego, zachodzącego przy grubości warstwy przelewowej Hofc, zapewnia powstanie ciśnienia niewiele wyższego ed atmosferycznego. Oczywiście, gdy przepływ zmaleje, zmniejszy się także Hc i wówczas olśnienie rośnie, a gdy przepływ wzrośnie - ciśnienie zmniejsza się i powstają pewne podciśnienia.
Występowanie znacznych podciśnień na koronie przelewu wywołuje wiele niekorzystnych zjawisk takich, jak niestabilność strumienia, drgania
1 kawitację. Z tego względu najbezpieczniej byłoby przyjmować grubość warstwy Hofc, odpowiadającą maksymalnemu przepływowi, ale ponieważ pojawia się en bardzo rzadko 1 trwa krótko, dopuszcza się powstawanie podciśnień, tzn. zakłada się,że ~~o max