P1010094 (3)

P" wodowane powierzchownym z nimi zapoznawaniem się i brakiem p ćwiczeń dających należytą wprawę.

IR"    e t o d y badawcze są to sposoby zaplanowania i realizowa-

Inia procesu nadawczego, w którym techniki badawcze stanowią bardzo ważny, lecz nie jedyny składnik¹³. Ponieważ metoda badań zależna jest od problematyki badań — musi być plastyczna, uległa wyobraźni badacza, adekwatna do hipotezy roboczej, sugerująca wybór terenu i zakresu badań, dobór adekwatnych technik badawczych itd. Siła metody badawczej polega na intuicji badacza konstruującej ze znanych modeli metod badawczych najbardziej właściwy dla danego przedmiotu badań i danej problematyki badawczej.

Procedury badawcze to sposoby organizowania badań bardziej złożonych, wymagających opracowania bardziej skomplikowanego-programu badań, należytego zgrania liczniejszego -zespołu pracowników naukowych i przygotowania terenu badań, niekiedy zharmonizowania kilku metod badawczych. Siłą procedury są prakseologiczne umiejętności wykonywania dobrej roboty, adekwatnej do wytycznych postępowania danej procedury. | Szczegółowy przegląd technik, metod i procedur badawczych przeprowadzony na następnych stronach, pozwoli dokładniej wejrzeć w swoistość każdego z tych „sposobów badawczych”. Ale nawet w oparciu o wstępną ich charakterystykę można dostrzec zalety trójpodziału:

a) Wyraźne oddzielenie tego, co apeluje do twórczej wyobraźni badacza (metody), od tego, co nade wszystko wymaga karnego podporządkowania się dyrektywom badawczym (techniki).

b) Pokazanie odrębnych zasad kształtowania technik, metod, procedur.

c) Wskazanie na „sposoby badawcze”, których naśladowanie przez czerpanie z innych dyscyplin społecznych może wzbogacić naszą wiedzę metodologiczną (techniki, procedury) oraz wskazanie innych „sposobów”, których rozkwit wiązać się zdaje ze specyfiką określonej dyscypliny naukowej, z aktem twórczej wyobraźni pracowników danej dyscypliny (metody).

Terminy naukowe są czymś więcej od „etykiety” swych de-

¹³ Pełniejsza definicja metody badań na s. 65.