L roztworu soli Hg22\ pod wpływem silnych zasad, wytrąca się czarny osad będący mieszaniną żółtego HgO i czarnej wolnej rtęci. Możemy to zapisać w dwóch etapach:
zw. nietrwały zw. nietrwały
HgjO żż HgO + Hg° - dysproporcjonowanie Hg?Q 2° etap
czarny żółty czarny
Pod wpływem dodanych jonów I'(roztwór Nal lub KI), z roztworu zawierającego jony Ag\ wytrąca się żółtawy koloidalny osad Agi:
Ag4 +1" ^ Agi
żółtawy (koloidalny)
Jest on słabo rozpuszczalny w stężonym roztworze I' i praktycznie nierozpuszczalny w roztworach: kwasów mineralnych, mocnych zasad i NHjaą.
Jony Pb2ł z jonami I" wytrącają żółty osad Pbl->. W gorącej wodzie rozpuszcza się on w znacznym stopniu. W powoli ochładzanym roztworze, tworzą się charakterystyczne błyszczące płatki.
Jony Hg22 pod wpływem jonów 1" tworzą zielono-żółty osad:
Hg22+ + 21" żż Hg2l2
zielono-żółty
Ulega on dysproporcjonowaniu:
Hgilz - Hg° +Hgb
czarny czerwony
Przy dużych stężeniach jonów jodkowych, HgU jest szybko kompleksowany -tworzy się trwały bezbarwny anion [Hgl4l2 ':
HgL + 2F 2 [Hgl4]2-
Kationy 1 grupy tworzą także osady z jonami CrOi2’ (np. K2C1O4):
AgiCrOj brązowo-czerwony
PbCrO.i żółty
Hg->CrQ.i czerwono-brunatny
Chromiany te są rozpuszczalne m.in. w rozcieńczonym HNO3, ale nie rozpuszczają się w rozcieńczonym CHjCOOH.
1.2. Analiza systematyczna 1 grupy kationów
Analizę mieszaniny kationów 1 grupy rozpoczynamy od wytrącania osadu chlorków. Odczynnikiem strącającym jest 3M HC1. Po sprawdzeniu całkowitości wytrącenia, osad oddzielamy od roztworu {przez odwirowanie lub przesączenie). Zalanie osadu chlorków wrzącą wodą powoduje przejście znacznej części PbCl> do roztworu, natomiast AgCl i Hg-)Cb pozostają jako osad - są bardzo słabo rozpuszczalne w wodzie:
PbCl-, ^ Pb2'+2Cr
w osadzie w roztworze
AgCl bez zmian
w osadzie
Ha->Clo bez zmian
w osadzie
W ostudzonym roztworze wykrywamy jony Pb‘f w opisanych już reakcjach z jonami I' lub CrO/C
Osad, który może zawierać AgCl i Hg->Ck zalewamy stężonym roztworem amoniaku. Szybkie czernienie osadu jest dowodem na obecność Hg22+ w analizie.
13