61491 skanuj0024 (235)

4

rytuale śmierci lub pod wpływem środków halucynogennych) umarła za życia, nigdy już nie jest taką samą postacią.

Kiedy umierasz, przemyka przed tobą cała historia życia i cała wspólna gatunkowi walka o przetrwanie. Są tam: zdziwienie, zaskoczenie, niemożność uwierzenia, że to już, niezgoda i gniew na niegodzi-wośó losu, walka o życie, a w końcu zwątpienie, beznadziejność i poddanie się. Wówczas dowiadujemy się ó naszej sile i o naszej słabości, o mocy, miłości i o tym, że istnieją co najmniej dwa światy: świat duchowy i świat fizyczny, oddzielone od siebie, ale współzależne. Ponadto osoby, które przeżyły swoją śmierć, przestają się jej obawiać. Te wszystkie czynniki dogłębnie uświadamiają adeptowi realność istnienia odmiennej rzeczywistości oraz pozwalają mu jej doświadczyć. Pozwalają na pierwsze, spontaniczne wędrówki pomiędzy światami. Większość, a czasami całość szamańskiej wiedzy uzyskuje się z „innych światów”. Jednak w tradycjach plemiennych istotną rolę odgrywało terminowanie i trening prowadzony pod okiem doświadczonego szamana. Taki sposób przekazywania wiedzy jest zwany przekazem zewnętrznym.

Czas trwania nauki trwa od kilku do dwudziestu kilku lat. Każdy szaman miał indywidualny tok nauki określany przez swojego nauczyciela, oraz przez pomagające im duchy. Trening i nauka polega na przyswajaniu wiedzy duchowej, wiedzy praktycznej polegającej na sposobach leczenia i przeprowadzania ceremonii i rytuałów oraz części teoretycznej, zawierającej wiedzę o tradycjach, historii, mitologii i kosmologii plemienia. Wiedza duchowa to nauka różnych ascetycznych praktyk medytacyjnych, rozbudowanych wizualizacji, śpiewów i praktyk odosobnienia, technik wprowadzania się w odmienne stany świadomości, w których możliwy jest kontakt z niezwyczajną rzeczywistością.

Poprzez intensywne okresy głodówek, czuwania, pozbawienia snu, izolacji, samotnego przebywania w Naturze, licznych podróży do Dolnych i Górnych Światów, stosowanie substancji psychoaktywnych oraz sny, kandydaci na szamanów pogłębiają kontakt z pomagającymi im duchami. W trakcie nauki uczniowie zdobywają także swoje przedmioty mocy — „lekarstwa”, święte narzędzia, wykonują ubrania, bębny, grzechotki i inne obiekty potrzebne do leczenia i prowadzenia ceremonii. Długie lata nauki pozwalają przyswoić wiele pieśni, historii plemiennych, opowieści. W tradycji Indian Nawaho szaman śpiewa różne pieśni plemienne przez kilka nocy pod rząd. U ludów syberyjskich za-sób słownictwa szamana sięga 15000 słów wobec 4000 stosowanych

w języku potocznym. Klasyczna wiedza o ziołach wymaga przyswojenia ogromnej liczby informacji o ich zbieraniu, występowaniu, przygotowywaniu i stosowaniu w określonych chorobach.

Przekaz wewnętrzny jest odmiennym, lecz równie częstym zjawiali lom i wydaje się, że w ramach upowszechniania i odrodzenia tradycji liam&nizmuj jego rola w zachowaniu tej tradycji powiększa się. Przekuć wewnętrzny polega na otrzymaniu niemal całości wiedzy od du-Ohówj opiekuńczych, duchowych przewodników i sprzymierzeńców. Ta Władza przychodzi do nas przede wszystkim w snach, wizjach i w trakcie podróży do innych światów. Czasami bywają to tylko intuicyjne, Homglone, z czasem rozjaśniające się wglądy, czasami są to powiązane I M()bą serie snów, z których każdy wnosi jakiś nowy fragment wiedzy, n <7,asami są to bardzo konkretne przekazy pełne precyzyjnej i usy-idnmatyzowanej wiedzy. Czasami jest to tak oczywiste, że możesz WnI.uć z łóżka i zapisać całą skomplikowaną serię wiadomości, albo następującą po sobie listę czynności do wykonania.

W tradycji buddyzmu tybetańskiego dobrze udokumentowane są |ii Kokazy term, będące bliską analogią do otrzymywania szamańskiego lirittkiufl wewnętrznego. Jogini odkrywający termy nazywani są terto-IIilllli. Termy odkrywane są bądź to ze skarbnicy umysłu, bądź manifestu-|i| ulę fizycznie w postaci zwojów pism—nauk odkrytych w jaskiniach lub llliwol; w litych skałach. Bywa, że terton ogłasza, iż miał w nocy wizję od-lu yelu termy w jakimś niedostępnym górzystym regionie, po czym dla M|i|'nwdzenia organizowana jest cała ekspedycja ijogin faktycznie, nieraz In* liIIku dniach wędrówki, na oczach świadków wyjmuje wprost ze skały liuknźny zwój papieru, zawierający tekst pradawnych nauk.

Wydobycie przekazu „ze skarbnicy umysłu” manifestuje się w ten m|iukoI>, że terton ma sen lub wizję, w którym strażnicy, twórcy lub opiekunowie nauk, przekazują mu tekst termy, a terton następnego dnia, JHCHy udziale świadków dyktuje ów tekst do zapisania. Dla sprawdzenia, Wnendura dyktowania jest powtarzana po kilku dniach i wówczas rzadko Ml idy ów długi tekst różni się o więcej niż kilka liter lub znaków⁸.

•Ink widać przekaz wewnętrzny, choć równie ważny i doceniany jak |u Makiiz nauk w liniach zewnętrznych wymaga weryfikacji i sprawdzenia /dobywanie wiedzy kończy się sprawdzianem czyli czymś w rodza-

N Nmnkhai Norbu: „Joga snu i praktyka naturalnego światła” Wyd. EJB,

K inków 1998.

29