skanuj0010 (269)

272

Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki

łości przekształcających je w impulsy elektryczne, które następnie po wzmocnieniu przekazywane są za pomocą kabla do urządzenia liczącego, zwanego przelicznikiem elektronowym stanowiącym oddzielne urządzenie znajdujące się w jednej obudowie wraz z zasilaczem wysokiego napięcia. Wysokie napięcie przesyłane jest kablem do fotopowielacza w celu zabezpieczenia jego normalnej pracy.

34.3. Przeprowadzenie pomiarów

1.    Zaznajomić się z rozmieszczeniem i przeznaczeniem elementów zestawu pomiarowego.

2.    Włączyć zasilacz wysokiego napięcia, a następnie uruchomić na chwilę przelicznik w celu sprawdzenia poprawności działania układu. Wyzerować przelicznik.

3.    Zmierzyć tło licznika scyntylacyjnego. W tym celu należy wstawić do otworu specjalnie dopasowaną bryłę ołowianą i zmierzyć liczbę impulsów stanowiących tło licznika z dokładnością nie gorszą niż 5%. Emisja promieniowania jest zjawiskiem losowym, a więc próby zliczeń rozkładają się zgodnie z krzywą Gaussa. W trakcie pomiarów dokonujemy pojedynczego pomiaru liczby zliczeń w określonym czasie. Wynik N_t tego pomiaru obarczony jest niepewnością średnią kwadratową równą (pojedyncza próba). Niepewność względna liczby

||

zliczeń    = —-— maleje wraz ze wzrostem liczby zliczeń N_t. Jeśli wymagana

dokładność pomiaru powinna być rzędu 3%, to liczba zliczeń powinna być równa około 1000. Czas pomiaru powinien być tak ustalony, aby zapewnić spełnienie tego warunku. Praktycznie pomiar należy prowadzić w ciągu 3-5 minut.

4.    Dla ołowiu zmierzyć zależność pomiędzy liczbą zliczeń a grubością warstwy absorbenta pochłaniającej promieniowanie y. W tym celu należy umieścić w otworze osłony ołowianej jedną płytkę ołowianą i dokonać pomiaru Nliczby zliczeń dla promieniowania y przenikającego przez płytkę. Należy tak dobrać czas trwania pomiaru, aby dokładność liczby zliczeń była rzędu 3-5%. Praktycznie pomiar prowadzić w ciągu 1-2 minut. Po zapisaniu wyniku dołożyć następną płytkę ołowianą i wykonać pomiar liczby zliczeń dla zwiększonej grubości warstwy pochłaniającej. Pomiary kontynuować dla wszystkich dostępnych płytek ołowianych przy jednakowych wartościach czasu pomiaru.

5.    Powtórzyć pomiary według punktu 4 dla dwóch innych rodzajów absorbentów.

6.    Wyniki pomiarów wpisać do tabeli zbudowanej według wzoru (34.1).

34.4. Opracowanie wyników pomiarów

1. Dla promieniowania tła obliczyć liczbę zliczeń w jednostce czasu (liczba zliczeń