P1010279 (3)

la, że zdanie wampira z Muy - Ardissona (por. rozdział 9) - o pięknych piersiach umarłej, do których się przywiązał jak do matczynych, potwierdza słuszność jej psychoanalitycznej interpretacji nekrofilii. Uznawała ją za poszukiwanie w martwych kobietach matki, która zniknęła w dzieciństwie. Nekrofil jest zainteresowany matką jako ofiarą ojcowskiej agresji. W dziecięcej wizji aktu seksualnego bowiem - pierwotnej i upraszczającej - matka nie reaguje, jest bierna, jak nieżywa: to po prostu umarła⁸.

W przytoczonym przed chwilą studium Bonaparte konkludowała: „Zobaczywszy w udeku dwóch i pół lat matkę umarłą, a przedtem powoli konającą na gruźlicę⁰, Poe został skazany na kochanie kobiet - nosicielek tych samych atrybutów śmierci. Sam szukał ideału kobiecego, który mu umykał, gdyż w istocie u jego podstaw tkwił obraz umarłej matki. [...] Jego miłości obciążały go kazirodztwem i poczuciem winy. Z ich powodu szukał wyzwolenia w alkoholu i w śmierci w wieku lat czterdziestu w stanie delińum tre-mens”^w. Twórczość Poego w tej interpretacji to sublimacja nekrofilskiego pociągu erotycznego. Inspiracji, zdaniem Bonaparte, do takich opowiadań, jak Berenice, Morella, Ligeja dostarczało „bogate podłoże dziecięcych wspomnień sadystycznych i nekrofilskich, zanurzonych, wraz z trupem matki, w głębinach nieświadomości Edgara”¹¹.

W noweli Berenice (1835) zwracają uwagę trzy wątki. Pierwszy z nich uobecnia się wyraziście w postaci narratora. Jak to często bywa u Poego, jest nim Egeusz, melancholijny dziedzic starożytnego rodu arystokratycznego. Poświęca się dziwacznym rozmyślaniom. Przebywa stale w komnacie pałaco-

Morella, w: E. A. Poe, Arabeski. Wyboru dokonał, z oryginału angielskiego przełożył i wstępem poprzedził S. Wyrzykowski, 1.1, Warszawa-Kraków 1922, s. 69.

' Por. O. Yolta, Le vampire> s. 201.

Biogratowie wyliczają jeszcze: matka jednego z kolegów, pierwsza z jego miłości platonicznych, zmarła, gdy miał piętnaście lat. W wieku lat dwudziestu stracił przybraną matkę. Jego ukochane umierały kolejno w młodym wieku na gruźlicę.

¹⁰    Cyt. za: R. Villeneuve et J.-L. Degaudenzi, Le rnusee des vampires> s. 247-248.

¹¹    M. Bonaparte, Edgar Poe..._y wyd. franc., t. Ili, s. 796.

Kadr z filmu Upadek domu Usherów (Fali of the House of Usher), według opowiadania Edgara Allana Poego; reżyseria: George Ivan Barnett, produkcja: Wielka Brytania 1948