skanuj0016 (208)

191

5.3. Turystyka przemysłowa

zwiedzanie zlokalizowanych przy nich muzeów itp., który na potrzeby niniejszego tekstu będzie traktowany jako turystyka przemysłowa sensu stricte - np. zwiedzanie elektrowni wykorzystującej energię pływów morskich (Rance, Francja), zwiedzanie browaru Plzensk^ Prazdroj i Muzeum Piwowarstwa (Pilzno, Czechy), zwiedzanie kopalni soli (Kłodawa, Polska), zwiedzanie zakładów odzyskiwania materiałów radioaktywnych (Sellafield, Wielka Brytania), zwiedzanie winiarni produkujących wino porto (Porto, Portugalia) i wiele innych⁷⁴. (Jednak używanie pojęcia „turystyka industrialna” także nie wyklucza tego typu ruchu turystycznego. Podobnie jest z „turystyką dziedzictwa przemysłowego”: przyjmując, że „dziedzictwo” oznacza „dobra kultury, nauki i sztuki pozostawione przez poprzednie pokolenia” [http://www.sjp.pwn.pl], należy przyjąć, iż

Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego

(European Ho u te o ł Industrial Heritage, ERIH)

Początkowo szlak był projektem dofinansowanym przez Unię Europejską w ramach inicjatywy Interreg DIB. Krajami, które tworzyły ten szlak, była Wielka Brytania, Holandia i Niemcy. Projekt był realizowany w latach 2002-2007. Następnie, w celu kontynuacji tej inicjatywy, w 2008 r. powołano stowarzyszenie (zarejestrowane w Niemczech) , które w 2010 r. liczyło ponad 100 członków w 16 krajach (w Polsce członkami stowarzyszenia są Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek w Radzionkowie, muzeum browaru w Żywcu, Tyskie Browarium i kopalnia węgla kamiennego „Guido” w Zabrzu). Celem inicjatywy jest „ochrona dziedzictwa przemysłowego Europy i wykorzystanie go jako motoru rozwoju regionów dotkniętych upadkiem przemysłu” (http://www.erih.net/topmenu/about-erih.html).

Obecnie (2010 r.) szlak tworzy ponad 850 obiektów w 32 krajach. Obiekty te są skategoryzowane w grupy:

1)    punkty bazowe (dosłownie „kotwiczne”, ang. anchor points). Są to najważniejsze, najbardziej istotne dla dziedzictwa przemysłowego obiekty. Jest ich w sumie 73, z czego aż 25 w Wielkiej Brytanii, 24 w Niemczech, 9 w Holandii, po 3 w Belgii i Polsce (muzeum browaru w Żywcu, Tyskie Browarium i kopalnia węgla kamiennego „Guido” w Zabrzu), po 2 w Hiszpanii i Szwecji, oraz po jednym w Czechach, Danii, Francji, Luksemburgu i Norwegii;

2)    europejskie szlaki tematyczne. Są to raczej grupy tematyczne, do których są zaliczane poszczególne obiekty. Grupy te to: górnictwo, żelazo i stal, energia, transport i komunikacja, woda, architektura, usługi i rozrywka, produkcja i wytwórczość, włókiennictwo, krajobrazy przemysłowe;

3)    szlaki regionalne. Jest ich 14, z czego najwięcej w Niemczech (5) i Wielkiej Brytanii (4), po jednym w Holandii i Hiszpanii oraz 2 transgraniczne (Niemcy, Francja, Luksemburg i Belgia, Niemcy, Holandia). W Polsce szlakiem regionalnym ERIH jest od stycznia 2010 r. „Szlak zabytków techniki” w województwie śląskim.

Opracowano na podstawie: http://www.erih.net

⁷⁴ Jak podają J.C. Holloway i N. Taylor [2006], ten typ ruchu turystycznego rozpoczęto w fabrykach samochodów w Stanach Zjednoczonych.