Rozdział 7. Wybrane choroby zakaźne 139
i osoby dorosłe, u których wygasła odporność poszczepienna. Źródłem zakażenia dla dzieci są często przewlekle kaszlące osoby dorosłe. Okres wylęgania wynosi od 3 do 14 dni. Osoba chora na krztusiec jest zaraźliwa dla otoczenia przez kOka ostatnich dni okresu wylęgania do 21 dni od wystąpienia pierwszych ■apadów kaszlu.
'Przebieg kliniczny krztuśca dzieli się na trzy okresy: nieżytowy
• kaszlu napadowego •^rekonwalescencji.
| Okres nieżytowy trwa około 14 dni i charakteryzuje się nieżytem nosa, Panem podgorączkowym, suchym kaszlem, występującym w ciągu dnia i nocy. Najczęściej podejrzewa się niegroźne przeziębienie. Objawy kliniczne okresu ■iezytowego są spowodowane stanem zapalnym błony śluzowej nosa, gardła, krtani i tchawicy wywołanym przez bakterie krztuśca. Kolejny etap choroby jest związany z działaniem toksyn bakteryjnych i wydzielaniem lepkiego, fcstego śluzu.
■Przebieg okresu kaszlu napadowego jest inny u dzieci starszych niż Roiemowląt. U dzieci starszych obserwuje się ciężkie napady kaszlu, z zano-fecniem, które występują głównie w nocy. Napadom kaszlu towarzyszy ^Rórwienienie twarzy, wysuwanie języka, bezdechy z zasinieniem twarzy lub bez. Napady kaszlu kończą się charakterystycznym pianiem i wymiotami. Po ■■padzie kaszlu dziecko jest wyczerpane. U części dzieci występuje obrzęk (parzy oraz wybroczyny i wylewy (Rycina 7.14). Nąjciężej chorują niemowlęta, ■ których kaszel może nie występować. Zamiast kaszlu może pojawiać się ■■Łanie, łzawienie, napady duszności, bezdechy. Osoby dorosłe mogą chorować ■aotypowo i demonstrować wyłącznie przewlekający się kaszel. Dlatego u osób Hpaszlem trwającym powyżej 3 tygodni należy podejrzewać krztusiec.
W okresie rekonwalescencji kaszel zmniejsza nasilenie, ale kaszel napadowy ■mże występować jeszcze przez kilka miesięcy i nasilać się w czasie infekcji jfróg oddechowych.
■ppoznanie w okresie nieżytowym jest trudne. Łatwiejsze jest w drugiej fazie pknroby. Pomocne jest wykonanie badania morfologicznego krwi obwodowej. Typowa dla krztuśca jest leukocytoza z limfocytozą. Rozpoznanie potwierdza ■hodowanie z wydzieliny nosowo-gardłowej pałeczek krztuśca. Materiał do ■■dania z tylnej ściany gardła pobiera się przy użyciu dakronowego wacika na gpgtkim druciku lub przez głęboką aspirację wydzieliny. Pobieranie wymazu