skanuj0210 (5)

(dużą gładkością), zależną m.in. od warunków współpracy z osadzonymi na nich częściami. Dla powierzchni swobodnych mała chropowatość nie jest w zasadzie wymagana, jednak często również te powierzchnie wykonuje się dość gładkie, gdyż polepsza to wytrzymałość zmęczeniową wału przy obciążeniach zmiennych.

Projektując kształty wałów (czopów, odsadzeń) należy pamiętać, że większość elementów stosowanych w konstrukcjach maszyn stanowią części znormalizowane i wówczas kształty i wymiary wału są dobierane do wymiarów tych elementów.

Należy także zwracać uwagę na to, że w niektórych przypadkach względy konstrukcyjne będą decydować o zastosowaniu większych średnic wału, niż to wynika z obliczeń wytrzymałościowych.

9.7. Wały wykorbione i wały giętkie

Wały wykorbione (rys. 92d i 9.13) służą do zmiany ruchu postępowo--zwrotnego na ruch obrotowy i odwrotnie; stanowią one podstawowy element silników tłokowych (np. spalinowych), pomp i sprężarek, niektórych rodzajów pras i in.

W wale wykorbionym wyróżnia się (rys. 9.13a): czopy główne 1 — ułoży-skowane w kadłubie maszyny, czopy korbowe 2 — na których są zaczepione korbowody, oraz ramiona korb 3, łączące czopy główne z korbowymi. Wałem wykorbionym nazywa się wał, w którym korby są osadzone

120°

210