P1020963 (4)

Jeremy Rifa

jej skrzydło zawierało czterysta ruchomych części i mogło * poruszać jak u żywej kaczki"¹¹.

Jedni rzemieślnicy zabawiali się ,żywymi" automatami chcąc ^ śladować wygląd i ruchy istot czujących, inni entuzjaści maszyn ztj^ gali się z ideą skonstruowania złożonego mechanizmu, który byk w stanie naśladować pracę ludzkiego umysłu, a nawet rozwiązy^ trudne zadania wymagające inteligencji. Pierwszą automatyczną szynę liczącą wynalazł Blaise Pascal w roku 1642. Wkrótce zacM

0    niej mówić cała Europa, co wywołało refleksję Pascala, że „machin, arytmetyczna działa w sposób bardziej zbliżony do myśli niż wszystL to, co robią zwierzęta". Filozof i uczony przytłumił swój entuzjazm zauważając, że jego wynalazek „nie czyni nic, co by mogło świadczw że ma wolę jak zwierzęta"¹².

Gottflied Wilhelm Leibniz poprawił wyczyn Pascala dodając do | pertuaru maszyny możliwość mnożenia. Potem w roku 1821 Chark Babbage napisał artykuł pt. Uwagi o zastosowaniu maszyn do interpolowały tablic matematycznych metody różnic skończonych, który nadal jest uważam za pierwszą teoretyczną pracę z dziedziny metod numerycznych. Późni® Babbage wymyślił tzw. maszynę analityczną, którą można było prog^ mować w celu rozwiązywania zadań logicznych i rachunkowych. Wpray,. dzie maszyny Babbage'a nie zostały nigdy do końca zbudowane, poniewj, nie istniały wtedy środki techniczne do realizacji jego wizji, to jednał Babbage przewidział charakterystyczne cechy współczesnych komputerów ze zdumiewającą trafnością. Maszyna Babbage'a miała wykorzystywać karty perforowane oraz drukarkę - 50 lat przed wynalezieniem linotyp,

1    maszyny do pisania. Babbage zaplanował też jednostkę pamięci do przechowywania programów i opracował język maszynowy niewiele róż-niący się od dzisiejszych języków programowania komputerów¹³.

i Geoff Smons, Robots: The Quest for Lioing Machines, New York: Sterling, 1992152-K

| Blaise Pascal, Myśli, tłum. Tadeusz Żeleński-Boy, Warszawa: IW PAX, 1997 s. IR

■ Henry Prevost Babbage, Babbage's Calculating Engines (1889), Charles Babbagt Institute Reprint Series for the History of Computing, vol. 2, Los Angeles: Tomai Publishers, 1982, s. 220-222; Jeremy Bernstein The Analytical Engine: Computers - Pu Present, and Futurę, New York: William Morrow, 1982 s. 47-57. - Pomysł języka 4 pisania programów sterujących pracą maszyny liczącej przypisuje się hrabinie Le velace (córce Byrona) i nazwa języka ADA pochodzi od jej imienia. Pomysł sterowane maszyną za pomocą kart dziurkowanych należy do tkacza francuskiego, J. M. Jat quaida, który pokazał na wystawie w Paryżu w roku 1801 swój wynalazek maszyn; Buckiej sterowanej takimi kartami. (Przyp. tłum.).

Koniec pracy

Pierwszą nowoczesną maszynę liczącą skonstruował pod koniec XIX w. William Burroughs. Wprawdzie nie można jej było programować, jednak sukces handlowy przyczynił się do upowszechnienia urządzeń liczących w firmach.

W 1890 r. amerykańskie Biuro Spisów Powszechnych ogłosiło konkurs na wynalezienie nowych sposobów przetwarzania danych spisowych. W owym czasie Stany Zjednoczone były już wielkim krajem z ogromnym bogactwem danych demograficznych, które opracowywano 7-8 lat, zanim można je było opublikować w postaci tabel statystycznych. Konkurs wygrał inżynier Herman Hollerith, pracownik Biura Spisów. Młody wynalazca posłużył się kartami perforowanymi podobnymi do tych, jakie zaprojektował Babbage. Skonstruował również dziurkarkę do kodowania danych oraz igłowy czytnik kart. Elektromechaniczny wynalazek Holleritha opracował dane spisu ludności z 1890 r. w ciągu dwu i pół roku, skracając dotychczasowy czas o dwie trzecie. Wynalazca założył własną firmę, Tabulating Machinę Company, która zajęła się sprzedażą zdumiewającej nowej maszyny. W 1924 r. firma zmieniła nazwę na International Business Machines czyli IBM¹⁴.

Pierwsza programowana maszyna cyfrowa jest wynalazkiem niemieckiego inżyniera Konrada Zuse z roku 1941. Jej celem było odciążenie inżynierów od uciążliwych obliczeń. Mniej więcej w tym samym czasie wywiad brytyjski wynalazł swoją własną maszynę i model nie programowany - do deszyfrowania niemieckich komunikatów wojskowych. Urządzenie to nazwane Robinsonem było głównym bohaterem zakrojonej na wielką skalę operacji wywiadowczej, w której wzięło udział ponad 10 tysięcy osób. Ultra Team, jak nazywała się ta grupa, odniosła sukces łamiąc kody niemieckie i dostarczyła aliantom istotnych informacji o niemieckich planach strategicznych i ruchach wojsk w czasie wojny¹⁵.

W roku 1944 naukowcy z Harvardu i MIT skonstruowali swój własny programowany komputer, Mark 1. Maszyna liczyła

i Stan Augarten, Bit by Bit: An Ulustmted History of Computers, New York: Ticknor and Fields, 1984 s. TI; Geoffrey D. Austrian, Herman Hollerith: Forgotten Giant of Information Processing, New York: Columbia University Press, 1982 s. 312; Joel Shurkin, Engines of the Mind: A History of the Computer, New York: W.W. Norton, 1989 s. 92.

■ Kurzweil, dz. cyt. s. 176-177.

91

90