str29

O

X

/-Gmbowika. Z. Mikulski. Hydrofobia ogólna. Warszawa 2005 14570-X, t) h> WN PWN 2005

$

P

P

strefa . aeracji

strefa _ saturacji

Rys. 6. Rodzaje wody kapilarnej: A woda kapilarna związana ze zwierciadłem wody podziemnej (strefa wzniosu kapilarnego), B - kapilarna woda zawieszona, C - woda wolna

Tabela 5. Wysokość wzniosu kapilarnego w wybanych skałach (wg

Kowalskiego, 1988)

Nazwa skały	Wysokość wzniosu kapilarnego (m)
Żwiry	0,1-0,05
Piaski średnioziarniste	0,15-0,35
Piaski drobnoziarniste	0.35-L0
Piaski pylasie	1.0-1.5
Piaski gliniaste i gliny piaszczyste	3,0-4,0
Lessowe pyły i gliny pylaste	1,5-4,0
Gliny zwięzłe i iły	3,5-8.0

Każda skała okruchowa może utrzymać wodę siłami kapilarnymi (Kowalski, 1988). W skale o porach nadkapilarnych stykające się ze sobą ziarna mogą być tak do siebie zbliżone, że woda utrzymuje się między nimi siłami kapilarnymi w postaci tzw. wody zakątkowej.

Woda kapilarna występuje w stanie płynnym, wykazuje dużą ruchliwość, podlega sile ciężkości, przekazuje ciśnienie hydrostatyczne, przemieszcza się od wilgotności większej do mniejszej, zarówno w kierunku pionowym, jak i poziomym, dzięki czemu może uzupełniać zapas wód w warunkach intensywnej transpiracji roślin i parowania z powierzchniowej warstwy gruntu. Aktyw nie rozpuszcza i transportuje rozpuszczone sole i drobne zawiesiny.

Woda wolna (grawitacyjna) w strefie aeracji występuje głównie w postaci wody wsiąkowej, tj. wody przemieszczającej się w głąb utworów^r skalnych do strefy saturacji. Obecność jej w strefie aeracji w iąże się z wielkością i częstotliwością opadów atmosferycznych oraz przepuszczalnością skał budujących tę strefę. Woda wsiąkowa za-

29

►

o

©

©

&

Cl

C

C

CO

co

co

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader