str11

/-Gmbowika. Z. Mikulski. Hydrofobia ogólna. Warszawa 2005 14570-X, t) h> WN PWN 2005

i

PRZEDMIOT HYDROLOGII

Hydrologia jest podstawową nauką o wodzie, a jej uproszczona definicja brzmi następująco:

hydrologia jest nauką przyrodniczą zajmującą się badaniem i opisywaniem hydrosfery, a więc wód powierzchniowych, podziemnych i atmosferycznych; głównym przedmiotem jej badań jest krążenie wody w przyrodzie, z uwzględnieniem jej właściwości fizycznych i chemicznych.

Na oznaczenie nauki o wodzie w polskiej literaturze używa się dwu nazw: hydrologia i hydrografia, przy czym niewątpliwie „hydrografia” to nazwa tradycyjna sięgająca doby Odrodzenia. Stosowano ją wówczas do opisu map mórz i oceanów. Wkrótce nazwa „hydrografia” przyjęła się w literaturze geograficznej, poczynając od słynnej Geografii ogólnej Bernarda Vareniusa z 1650 r. Niemal wiek później (1746) definicję hydrografii podał znany rosyjski historyk i geograf Wasilij Nikitycz Tatiszczew w dziele O geografii ogólnie i o rosyjskiej: „Hydrografia jest opisaniem wód, tj. rzecz o wodach, zalewach, jeziorach i rzekach, ich szerokości, głębokości i położeniu wszelkich wód, co jest niezbędne dla marynarzy; mimo że powierzchnia kuli ziemskiej w przeważającej części jest pokryta wodami, to przy opisywaniu wód nic można pominąć opisu brzegów”.

W połowie XIX w. hydrografię jako odrębną dyscyplinę naukową wykładał w Uniwersytecie Jagiellońskim Wincenty Pol.

W drugiej połowic XIX w. zaczęły powstawać w Europie Środkowej służby hydrograficzne, zwane też hydrometrycznymi. Pierwszą z nich była utworzona w 1854 r. we Francji Służba Hydrometryczna Dorzecza Sekwany; podobna służba, Centralne Biuro Hydromctryczne. powstała w 1866 r. w Szwajcarii. W 1875 r. powstała w Pradze Komisja Hydrograficzna Królestwa Czeskiego, a w 1893 r. powołano Służbę Hydrograficzną we Wiedniu; jej współorganizatorem był Romuald Iszkowski. Wraz z odzyskaniem niepodległości utworzono w Polsce w 1919 r. Biuro Hydrograficzne, przemianowane w 1923 r. na Centralne Biuro Hydrograficzne, a w 1934 r. na Instytut Hydrograficzny. W uniwersytetach rozpoczęto wykłady i zajęcia z hydrografii. Jednym z nielicznych wówczas podręczników z tej dyscypliny była Hydrografia (1935) Friedricha Schaffernaka, profesora Politechniki

11

$

P

P

L,

o

©

©

&

Cl

C

C

CO

o

3

o>

co

co

co

EP Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader