strona (195)

pełnienia przedstawiane w odsetkach. Okresy (T i T_mod) można podzielić na fazy mierzone jednostkami czasu.

Każde) z powyższych wielkości można obliczyć, znając dwie inne z tego rytmu. Umiejętność sprawnego obliczania parametrów es jest przy stosowaniu tej metody niezbędna. Pomocą w tym zakresie służą przykłady obliczeń zamieszczone w ostatnim rozdziale.

4.5.3. Elektrostymulacja z użyciem prądów średniej częstotliwości

Prądy (lub napięcia) średniej częstotliwości mają następujące cechy:

1.    Częstość zmian napięcia od 1 do 5 kHz, co daje okres ocl 1,0 ms do 0,2 ms.

2.    Amplituda może być dwukierunkowa, czyli naprzemienna lub jednokierun kowa. W tym ostatnim przypadku występuje w obwodzie biegun dodatni i ujemny.

3.    Serie impulsów można modulować w moduły o dowolnych kształtach.

4.    Napięcie szczytowe może być regulowane w szerokich granicach i może przekraczać wartość reobazy.

5.    Szybkość narastania napięcia w podstawowym impulsie jest tak duża, że odpowiada impulsowi prostokątnemu.

6.    Czas pojedynczego impulsu może być większy niż chronaksja lub jej bliski.

Zgodnie z tym, co przedstawiono w poprzednim rozdziale, impulsy średniej częstotliwości mogą wywoływać skurcze mięśni nieodnerwionych i wówczas sumują się, a wywołane nimi skurcze nakładają się na siebie i dają skurcz tężcowy ze wszystkimi jego cechami. Aby uniknąć przemęczenia mięśnia zbyt długim skurczem tężcowym, serie impulsów średniej częstotliwości podaje się w modułach przedzielonych przerwami międzymodułowymi.

lecłen moduł napięcia średniej częstotliwości składa się z kilku do kilkuset pojedynczych impulsów. Jeden moduł powoduje jeden skurcz tężcowy. Moduły można powtarzać rytmicznie, przerwy międzymodułowe powinny być dobrane do męczli-wości mięśni. Moduły można podawać seriami. Powstaje wtedy seria modułów i odpowiadająca jej seria skurczów tężcowych. Moduły o obwiedniach powoli narastających dają skurcze i ewentualnie ruchy odpowiednio zwolnione.

Jak powiedziano wcześniej, seria modułów składa się z kilku do kilkudziesięciu modułów podzielonych przerwami. Jeśli stosuje się szerokość modułów dobraną do pobudliwości mięśni, częstotliwość w granicach od 10 do 200 Hz i dobierze się przerwy międzymodularne tak, aby były krótsze niż trwanie skurczu mięśnia, uzyskuje się skurcz tężcowy, utrzymujący się przez cały czas trwania serii modułów. Przy wymienionej częstości i 50% wypełnieniu rytmu modularnego moduły i przerwy międzymodularne mogą trwać od 5 do 50 ms. Przerwy międzymodułowe pozwalają na częściowe zaspokojenie potrzeb troficznych włókien i płytek ruchowych, co może opóźniać zmęczenie. Czas trwania takiej serii modułów można dobrać do męczli-wości ćwiczonego mięśnia.

Modulowane napięcie średniej częstotliwości z przerwami międzymodułowymi upodabnia wywołany nim skurcz do skurczu naturalnego, pobudza bowiem do skurczu włókna różnej pobudliwości niejednocześnie, dając przynajmniej częściową asynchroniczność (podrozdz. 4.5.4). Skurcz narasta stopniowo i ustępuje stopniowo.

Można stosować jednokierunkowe lub dwukierunkowe (naprzemienne) napięcia

195