strona (415)

wymaga często przeprowadzenia większej liczby zabiegów niż leczenie mięśni o prawidłowym unerwieniu. Departament Elektrofizjologii Amerykańskiego Towarzystwa Fizykoterapeutycznego (APTA) wydal uniwersalne kompendium terminologii używanej w elektroterapii.

Opracowanie to można polecić zarówno lekarzom praktykom, jak i wykładowcom akademickim, studentom i producentom aparatury zabiegowej.

Działanie biologiczne

Eleklroslymulacja wywołuje następujące skutki w ustroju:

1.    Znosi skurcze mięśni.

2.    Wywołuje kontrolowane skurcze mięśni, naśladujące normalną pracę mięśni.

3.    Powoduje zwiększenie wytwarzania endorfin (uważa się, że to zjawisko zachodzi pod wpływem elektrostymulacji; endorfiny. naturalny, wytwarzany przez ustrój środek znieczulający, powstają w wyniku zadziałania bodźca bólowego; naukowcy wykazali, że organizm można „oszukać” i zmusić do wytwarzania endorfin pod wpływem bezbolesnej stymulacji prądem elektrycznym).

4.    Umożliwia ćwiczenie mięśni, niekiedy bez obciążenia, w zależności od ułożenia ciała pacjenta i rozmieszczenia elektrod.

5.    Przyspiesza rekrutację (jednostek ruchowych) włókien mięśniowych, ponieważ większość, jeżeli nie wszystkie włókna, reagują na pobudzanie prądem elektrycznym. Zwyczajny ruch aktywuje zwykle jedynie część włókien.

6.    Poprawia krążenie w związku z „pompowaniem" krwi przez pobudzone mięśnie.

7.    Usprawnia proces oczyszczania komórek z produktów ubocznych przemiany materii przez układ siateczkowo-śródbłon-kowy.

Wskazania

Wskazaniem do elektrostymulacji są wszystkie stany, w których korzystne jest uzyskanie opisanych wyżej skutków. Najczęściej elektrostymulację wykorzystuje się w celu ćwiczenia mięśni u pacjentów, którzy nie mogą wykonywać samodzielnych ćwiczeń ze względu na ból, ograniczenie ruchomości lub inne dysfunkcje układu nerwowo-mięśniowego. Stymulacja prądem elektrycznym znajduje zastosowanie nie tylko w chorobach mięśni szkieletowych. lecz również w' chorobach kobiecych, układu moczowo-płciowego i chorobach mięśni oczu. a od niedawna stosuje się ją w zespole bólowym stawu skronio-wo-żuchwowego i innych chorobach leczonych przez stomatologów.

Przeciwwskazania

Przydatność elektrostymulacji w danym przypadku określa się na podstawie ogólnego stanu zdrowia pacjenta i szczegółowego rozpoznania. Elektrostymulacji nie wolno stosować w celach leczniczych w następujących stanach:

1.    Świeże złamania kości (w celu uniknięcia niepotrzebnych ruchów).

2.    Nie zatamowany krwotok.

3.    Zapalenie żył.

4.    Obecność rozrusznika serca o zmiennym rytmie („na żądanie”). W przypadku rozruszników nowszych typów zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności, jednak sama ich obecność nie jest przeciwwskazaniem.

Aparatura

Generatory prądu Uwagi ogólne

W zabiegach elektrostymulacji wykorzystuje się wiele rodzajów generatorów prądu elektrycznego. Żadne dane nie wskazu-

94