P1040035

aby błąd wskazania mieścił się w dopuszczalnych granicach podanych w tabl. 3.2 i 3.3.

3.23. Sprawdzanie czujników zegarowych

Nacisk mierniczy czujnika można sprawdzić za pomocą wagi uchylnej, szalkowej lub specjalnych dynamometrów. Na rysunku 3.7 przedstawiono schemat sprawdzania nacisku mierniczego za pomocą wagi uchylnej i specjalnego statywu do pionowego przemieszczania czujnika.

Rys. 3.7. Sprawdzanie nacisku mierniczego czujnika za pomocą wagi uchylnej; 1 — sprawdzany czujnik, 2 — waga uchylna, 3 — szalka towarowa, 4 — statyw z ramieniem przesuwnym

Nacisk mierniczy sprawdzany jest w całym zakresie pomiarowym, np. co 2 mm przy wzrastających i malejących wskazaniach czujnika (rys. 3.8).

nariskn pomiarowego czujnika w funkcji zakresu pomiarowego przy rosnących i malejących wskazaniach

Za nacisk mierniczy czujnika przyjmuje się największą ze znalezionych wartości nacisku przy przesuwaniu trzpienia zarówno w kierunku wzrastających, jak i malejących wskazań czujnika. Zmianę nacisku mierniczego określa różnica między największą a najmniejszą ze znalezionych wartości tego nacisku przy przesuwaniu trzpienia w obydwóch kierunkach. Różnice Pj - P_Ą i P₂ - P₃ charakteryzują wielkość podwójnej siły tarcia występującej w mechanizmie czujnika.

W ramach sprawdzania zmienności (wierności) wskazań, co należy uczynić

w kilku punktach zakresu pomiarowego (co najmniej na początku, w środku i przy końcu zakresu pomiarowego), należy wykonać przynajmniej pięciokrotnie następujące pomiary.

— odczytać wskazania przy powolnym odciąganiu i opuszczaniu trzpienia mierniczego,

•— odczytać wskazania przy przesuwaniu płytki lub walca w różnych kierunkach (jest to sprawdzanie zmiany wskazań wywołane naciskiem bocznym). Błędy wskazań sprawdza się w całym zakresie pomiarowym co 0,1 mm, rozpoczynając od wskazania zerowego. Poprawność działania czujnika sprawdza się przy ruchu trzpienia czujnika w kierunku wzrastających, a następnie malejących wskazań w tych Samych odstępach. Czujniki zegarowe o działce elementarnej 10 pm lub mniejszej, należy sprawdzać za pomocą płytek wzorcowych lub przystosować do tego celu uniwersalny długościomierz poziomy, względnie mikroskop uniwersalny.

Wykres błędów wskazań najlepiej wykonać na papierze milimetrowym, odkładając na osi poziomej zakres mierniczy czujnika w milimetrach, a na osi rzędnych znalezione błędy wskazań w mikrometrach. r,J33|

Ponieważ określenie błędów wskazań w.zakresie 2; 0,5 i 0,1 obrotu nastręcza pewne trudności, zaleca się użycie do tego celu wykresu błędów wskazań (rys. 3.9) i ramki narysowanej na folii lub kalce technicznej, przy czym dłu-

wskazówki

Zakresy, w których występują największe niedokładności wskazań: !io — cały zakres mierniczy h - zakres 2 obrotów wskazówki lo,5- zakres 0,5 obrotu wskazówki ^lo,i - zakres 0,1 obrotu wskazówki.

-Błędy wskazań czujnika w kierunku

wskazań wzrastających

----Błędy wskazań czujnika w kierunku

wskazań malejących

Rys. 3.9. Przykładowy wykres błędów wskazań czujnika zegarowego

33