Image 33 (3)

#

6. Średnia arytmetyczna

#

Średnia arytmetyczna jest często wykorzystywana dla potrzeb statystyki historycznej. Można za jej pomocą obliczyć np.: średnią wysokość zarobków pracowników określonej, większej lub mniejszej grupy, a nawet średnią wysokość zarobku pracowników całego roku. Tego typu badania nad cenami pozwalają ustalać cenę średnią przeciętną na określone towary lub ich cale zbiory.

Średnią arytmetyczną stosujemy w wielu przypadkach np. jeśli chcemy obliczyć jaka jest średnia płaca pracowników w danym zakładzie pracy, dzielimy cały miesięczny fundusz płac przez liczbę pracowników w danym zakładzie pracy, w wyniku tych obliczeń otrzymujemy średnią płacę. W zakładzie zatrudniającym 50 pracowników wydatkowano na płacę 200 min złotych, średnia płaca wynosić będzie zatem:

200.000.000:50= 4.000.000 złotych.

#

Średnia płaca pracowników wynosi w tym zakładzie 4 min zł. Przy ustaleniu średniej wielkości gospodarstw bierze się ogólny areał gruntów użytkowanych przez nie i dzieli przez liczbę gospodarstw.

W badaniach historycznych stosuje się także wicie sposobów obliczeń takich, jak średnia geometryczna, przeciętne pozycje, mediana (wartość środkowa leżąca w jednakowej odległości od początku do końca uporządkowanego według wartości rosnących lub malejących szeregu, np. dla liczb 10, 12, 13, 14, 15, medianą będzie 13), miary dyspersji i miary koncentracji, liczby względne dla charakterystyki struktury zbiorów.

Należy na zakończenie dodać, że badając strukturę zbiorowości za pomocą metod statystycznych, możemy również analizować jej dynamikę oraz wykrywać różne zależności zachodzące pomiędzy faktami. Widać więc, że stosowane i rozwijane w badaniach historycznych różne metody analizy statystycznej i matematycznej mają duże znaczenie dla efektów tych badań.