Image0008 (14)

Image0008 (14)



nia. Zacznijmy tedy od paru uwag, które wykażą ich przeciwstawność. Współżycie poufałe, intymne, zamknięte w wąskim kręgu określane jest (naszym zdaniem) jako życie we wspólnocie. Stowarzyszenie to życie publiczne, światowe. We wspólnocie ze swymi najbliższymi znajduje się człowiek od chwili narodzin, związany z nią na dobre i złe. W stosunki towarzyskie wchodzi się jak w coś obcego. Młodzieńca ostrzega się przed złym towarzystwem, podczas gdy wyrażenie „zła wspólnota” jest sprzeczne z duchem języka. O stowarzyszeniu rodzinnym mogą mówić tylko prawnicy, ponieważ wszelki związek ma dla nich charakter stowarzyszenia, lecz wspólnotą rodzinną wraz z całym jej niewymiernym wpływem na ludzką psychikę odczuwa każdy, kto w niej uczestniczył. Państwo młodzi zdają sobie sprawę, że wstępując w związek małżeński zakładają doskonałą wspólnotę życia (xotvama Timnoę tov ftiovt communio totius vitae); stowarzyszenie życia jest sprzecznością samo w sobie. Towarzystwa można sobie dotrzymywać; wspólnoty nikt nikomu dotrzymywać nie może. Do wspólnoty religijnej jest się przyjmowanym; stowarzyszenia religijne, podobnie jak inne grupy celowe, istnieją tylko dla państwa i w teorii, to jest dla tych, którzy oglądają je z zewnątrz. Mówimy o wspólnocie języka, obyczaju, wiary, ale o stowarzyszeniu zarobkowym, podróżniczym, naukowym. Znamienny jest zwłaszcza przykład towarzystwa handlowego; nawet jeśli jego członków łączy zażyłość i poczucie wspólnoty, nie mówi się przecież o wspólnocie handlowej. Zupełną potwornością byłoby wyrażenie „wspólnota akcyjna”, choć istnieje wspólnota pola, lasu, pastwiska. Wspólnoty majątkowej między małżonkami nie nazwie nikt stowarzyszeniem majątkowym. Natykamy się tu przeto na znaczne różnice sensu, W znaczeniu najbardziej ogólnym mówi się o wspólnocie ogarniającej całą ludzkość, o takiej wspólnocie, jaką chce być Kościół. Natomiast mówiąc o stowarzyszeniu ludzi, mamy na myśli jedynie stykanie się ze sobą niezależnych osób. Ostatnio w nauce używa się pojęcia Gesellschajt w opozycji do pojęcia państwa — rozważymy i takie jego rozumienie, ale sądzimy, że będzie ono należycie wyjaśnione dopiero przez przeciwstawienie go wspólnocie narodowej. Wspólnota jest stara, stowarzyszenie, Gesoll-schaft — nowe jako rzecz i jako nazwa. Zdawał sobie z tego sprawę autor zajmujący się wszechstronnie dyscyplinami politycznymi, nie wniknąwszy wszelako w ich głębię. „Pojęcie stowarzyszenia w sensie socjologicznym i politycznym — mówi Bluntschli — rna naturalną podstawę w obyczajach i poglądach trzeciego stanu. W gruncie rzeczy nie jest to pojęcie ludu, ale właśnie tylko pojęcie trzeciego stanu [...], stowarzyszenie trzeciego stanu stało się źródłem, a jednocześnie wyrazem wspólnych sądów i dążeń [...] tam, gdzie kwitnie i owocuje kultura miejska, pojawia się jako jej niezbędny organ stowarzyszenie. Wieś nic wie niemal wcale, co znaczy stowarzyszać się”'. Natomiast wszelkie pochwały życie wiejskiego wskazywały zawsze, że silniejsze, bardziej żywe jest tam poczucie wspólnoty. Wspólnota jest trwałą formą współżycia, stowarzyszenie — tylko przejściową. Zgodnie z tym należy rozumieć wspólnotę jako żywy organizm, a stowarzyszenie — jako mechaniczny agregat, artefakt.

1 Johann Caspar Bluntschli, Gesellschajt und GesellschaSts-wissenschaften, w: Deutsches Staatswórterbuch, t. 4, Karl Orator (red.), Stuttgart-Leipzig 1859.

23


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
rzeczywiste od rzeczy, które dostrzegamy (bo istnienie rzeczy zależy od fomi/idei), a które są ich k
Image001601 14 Biblja w oprawie pj*as drewnianych. kociołek z klejem — i k> wszystko. A ])od ści
Image0010 (14) WIEŚCI Z GLOBALNEJ WIOSKI ka zwalniania niewielkich ilości narkotyków od uznania za c
Image0021 PATOLOGIA GARDŁA 1.    Rozszczepy Począwszy od rozszczepu języka na rozszcz
image002 (14) II. W chwili T=Os uruchomiono transakcję A. o czasie trwania 50ms i priorytecie 20. Po
Image0984 Temperaturę na powierzchni przegrody, od strony napływu, można wyliczyć ze wzoru: 0sr0i-qR
Zdjęcie0544 Masa producentów w oceanie jest mniejsza od mas> organizmów, które się nią zvw lą&nbs
14 Wiedeńską,, dalej w Galicji od Granicy do Krakowa koleją Północną im. cesarza Ferdynanda; z Krako
img034 (54) 28 Struktu2.3. Jak wybierać strukturę sieci? Niezależnie od przytoczonych uwag, wskazują
Slajd11 (113) Od paru dziesięciu lat zakres wielu wymienionych dyscyplin poszerza się o badanie
IMGP6999 14 Mflkata to: O A *• opus* od eony udzielony ze względu na zapłatę przed terminem lub zapł
PEDAGOGIA 129 wciąż żywa i rożna mięt nia nas (niezależnie od lego, czy ją podzielamy, czy też nic),

więcej podobnych podstron