Image00101

Antdrcc.l Szmajhc

««r\vkt »>« *»**$» *bjf* wysokiego natężenia, pozostając jednak «a ęyfe jii^>«, a^i wystąpiło .Mi«(i'r»jo»'*m» łYsMrcjo^Ci^- do «kQni\'ł. Ol poznawczej 'w*i^«to*«aM ; pozycji "neutralnego obserwatora'', którego >«rdłic> wteresuj*. ”co ; togo wyniknie”, mi to, czy wynik ten jest potei^ • czy Rte z pwikn »tdnrm« jakiej^!! systemu wartości),

2, rrM.Mur zaangażowania społecmego

Zaangażowanie społeczne może przejawiać się w zachowaniach ze-waętrzaych podmiotu. Zachowania, do których dochodzi w wyniku zaangażowania społecznego. można zaklasyfikować do jednego s dwóch rodzajdw za-chwai:

a zachowania, którego funkcję jest przede wszystkim ekspresja przeżycia pojawiającego się w sytuacji kontaktu z jakimś zdarzeniem społeczny*- • wyniku takiego zachowania otoczenie społeczne podmiotu uzyskuje mej* ° 7®* jak intensywne wewnętrzne reakcje wzbudziło w danej osoSa® wydarzer.te, czy podmiot to wydarzenie akceptuje, czy potępia itd. Ekspresja zaar.ga rc» ania może się przejawiać poprzez zachowania niewerbalne , werbalne oznaki ekspresji i wypowiedzi jednostki; ekspresja zaan-galoema storę Igrc zachowaniem świadomym, dowolnym lub mimowolnym.

b zachowania ukierunkowanego na realizację wyróżnionych przez podmiot stanów rzeczywistości społecznej, zgodnych ze specyficznymi wartościami społecznymi podmiotu, lub na realizację takich stanów rzeczywistości społecznej, które zapewnia mu zrealizowanie niespecyficznych wartości (#• realizowarue takich stanów rzeczywistości społecznej, które zdaniem padaiwm zapewnię mu bezpieczeństwo czy możliwość samorealizacji). Zachowanie to pozwala takie jednostce na ekspresję swego zaangażowała. Opisane ta zachowanie będzie dalej określane terminem: aktyw-mmtć społeczna.

Aktywność społeczna może przejawiać się w dwóch zasadniczych formach: a) bezpośredniej - zachowania ukierunkowane na realizację stanów spo-IkM rzeczywistości poprzez osobiste podejmowanie odpowiednich ról i W|(| 9*łtcofcł (pomaganie innym ludziom w bezpośredniej formie, dzia-[ w erg—i tar jrh osobisty bezpośredni odział w akcjach spółce z-ngażowanle łpolOCtat | aktywność •polec Ina

pośredni*) - podmiot nic podejmuj* osobiście działań ^-rjrrlrzfaMk ^ion»»Kow«»\yclv na realizację pożądanych stanów lyria *pol*< rnego, ogra.

lUC

>l^v

„wole zachowanie do pośredniego urzestmetoa v :iaja^w '

_m Pośrednio formy aktywności społecznej to takie zachowani|§ nH

rai*,'w* cptnii na temat działalności osób t instytucji (poparci* va deaopro. hata'. bierne uczestnictwo w organizacjach społecznych ograniczone w H pieranta akcji proklamowanych prze* mc «tc.

Dotychczasowe rozważania można podsumować następuiąco^-

Zaangażowanie społeczne jest formą wewnętrznego przeżywania zdarzaś społecznych, od /.wierć ied Innych w formie reakcji afektywno* oceniająca) i refleksji poznawczej. Warunkiem zaangażowania jest dysponowanie przez podmiot poznawczą reprezentacją rzeczywistości społecznej t związanym a tą rzeczywistością systemem wartości. W zależności od rodzaju wartości (specyficzne socjo- i alloccntryczne oraz niespecyficzne^ i sposobu ich uaktywniania (proaktywny vs reaktywny) można wyodrębnić sześć podstawowych mechanizmów zaangażowania społecznego. Zaangażowanie to może tią przejawiać w zewnętrznych zachowaniach podmiotu w formie zachowań ekspresyjnych (ich funkcją jest ekspresja ustosunkowania do określonych faktów społecznych) oraz w formie aktywności społecznej, czyli działań ukierunkowanych na realizację pożądanych stanów rzeczywistości społecznej, przy czym aktywność społeczna może przejawiać się w działaniach bezpośrednich bądź upośredmonych.

3. Niektóre determinanty aktywności społecznej

W niniejszym opracowaniu dokonano rozróżnienia zaangażowania społecznego od społecznej aktywności, jednocześnie zwrócono uwagę na Konieczność opisania czynników pośredniczących między zaangażowamem społecznym a zewnętrzną aktywnością. Poniżej podjęto próbę opisania dwóch spośród tych czynników: poczucia kontroli i orientacji temporalnej.

A. Poczucie kontroli a aktywność społeczna

Zgodnie z twierdzeniami teorii społecznego uczenia się (Rotter 1966; Bandura 1977) tendencja do podejmowania określonego zachowania jest