Image131 (4)

Projekty AVT

Projekty AVT

zwtoczry

układu wystarczy jednak prosta wersja układu do samodzielnego montażu.

Schemat tego wzmacniacza na popularnym układzie TDA7294 pokazano na rysunku 7 (zestaw AL-11 firmy Altron).

Alternatywą dla tego układu są zestawy AVT ze strony www.sklep.avi.pi, choćby opisywane w EdW 7/2003 i 10/2004. mostkowy z dobranym napięciem zasilania, jak i wiele innych. Zabawa w trawienie obwodów drukowanych metodą domową kończy się przeważnie mizernymi efektami, ale jeśli ktoś opracował swoją technologię i ma na to czas. nic nie stoi na przeszkodzie. Trzeba jedynie zwrócić uwagę na szerokość ścieżek przewodzących duże prądy, a najlepiej je pogrubić dodatkowo odcinkami srebrzanki. Należy zwrócić jednak uwagę na średnicę otworów, szczególnie służących do wlutowania grubych zworek. Przy okazji jednej przesyłki warto zamówić u tego samego producenta zestaw filtra aktywnego. Wybrałem AL-18 firmy Altron z wejściem niskopoziomowym, regulacją wzmocnienia i odcięcia oraz dwoma wyjściami o przeciwnych fazach, co można wykorzystać do przełącznika fazy. Schemat ideowy pokazany jest na rysunku 8.

Potencjometry warto wmontować wprost do płytki, a układ zasilić z tego samego zasilacza co końcówkę mocy, co upraszcza sprawę. Połączenia między przedwzmacniaczem i końcówką mocy należy ekranować. Jeśli ktoś posiada przewód sygnałowy typu ,,Y”, czyli rozgałęźnik sygnału LFE na dwa wejścia chinch subwoofera, może go wykorzystać, żeby uzyskać wyższy poziom wejściowy (nie moc). Można także najprościej zamontować przełącznik zwierający oba kanały (najlepiej za kondensatorami wejściowymi) lub zastosować jeden kondensator lpF i jeden rezystor l5-20kś2, otrzymując pojedyncze wejście. Nie należy jednak przesadzać ze zmniejszaniem wartości tego rezystora, gdyż dochodzi się do granicy przydźwięków i szumów własnych układu, które negatywnie wpłyną na sygnał. Wydaje się, że można by zastosować prosty wtórnik na jednym wzmacniaczu operacyjnym dla specjalnego sygnału LFE, i często w fabrycznych subwooterach stosuje się niefiltrowane prowadzenie sygnału do wzmacniacza. Trzeba jednak mieć ampli-tuner z bardzo dobrym managerem basu lub odpowiednie oprogramowanie karty dźwiękowej komputera, z którego puszcza się muzykę, aby kształt ch-ki całego zestawu był równy. Okazuje się, że sam głośnik ma sprawność narastającą wraz z częstotliwością, co pozwala skorygować zastosowany filtr. Przy różnych dobrociach filtrów aktywnych także spotyka się pewne podbicia i dlatego czasem warto wprowadzić pewne korekty.

Zasilacz

Dochodzimy do sprawy zasilacza. Jak pokazała praktyka, na zasilacz wydaje się tyle

łów, jak nie więcej. Tyle samo czasu Rys. 9 poświęca się jego budowie, zabe2- _Q ^ pieczeniom i opracowaniu układów dodatkowych. W opisywanym przy- _23(łV kładzie są dwie metody realizacji ~ „sztywności” zasilania. Pierwsza z nich to zainwestowanie w mocniejszy transformator (najlepiej toro-idalny), do 150VA i kondensatory filtrujące napięcie symetryczne o wartości 4700pF. Druga metoda to transformator 100VA i większe pojemności kondensatorów: 10 000 lub 15 000pF (np. składane). Koszt niemal identyczny i wedle teorii może wypaść lepiej, ponieważ rzadko wzmacniacz będzie pracował z maksymalną ciągłą mocą. W tym momencie należy przypomnieć artykuły z EdW przytoczone wyżej, gdzie opisywane były zagadnienia „mocy” i związane z nią wymagania dotyczące zasilania. Ważnym elementem każdego wzmacniacza jesi chłodzenie końcówki mocy. Najlepiej, aby radiator obiegało powietrze. W naszym modelu wystarczy profil o rozmiarach 7-7,5cm x I2-I3cm \ głębokości oźebrowania 4,5-6cm. W subwoofe-rze na krewniakach W250S wyprowadziłem go na zewnątrz i osłoniłem blachą perforowaną. Wnęka na elektronikę w tak zaprojektowanym panelu nie musi mieć dużej głębokości Przytoczony panel jest jedną ze ścian drewnianych subwoofera, co dodatkowo zapewnia izolację galwaniczną, a osłona zapewnia bezpieczeństwo zarówno użytkowników, jak i układów.

Opis tej konstrukcji można znaleźć pod adresem: www.audiomania.info w dziale „Wasze konstrukcje” —> Subwoofery —> Sub800 by MarekW.

Osobiście jestem zwolennikiem umieszczania elektroniki w osobnej komorze, co ma swoje zalety. Po pierwsze, eliminuje się wibracje elementów elektronicznych wywołane bezpośrednimi falami akustycznymi, ciśnieniem powietrza. Po drugie, można swobodniej rozmieszczać bloki budowanego panela, tak żeby odsunąć od siebie zasilacz, pr2edwzmacniacz, przewody niskiego napięcia i sieci energetycznej. W panelach fabrycznych, gdzie wszystko jest montowane najczęściej na jednej płycie drukowanej, trzeba to wszystko przewidzieć podczas jej projekto-wama i czasem wychodzi dość wielka, ale za to nie ma tylu dyndających przewodów. UWAGA! Układ TDA ma na blaszce radiacyjnej ujemny biegun zasilania (nit* masę), zatem jeśli nie stosuje się podkładek mikowych, nie wolno radiatora przykręcać do obudowy metalowej połączonej z masą. O podkładkach mikowych wspominam dlatego.

Fot. 1

Fot. 2 Gotowy sub80O na tandemie dwóch W250S i mostkowym wzmacniaczu

Elektronika dla Wszystkich Lipiec 2006 15