Wykonanie: chorego trzeba nauczyć wykonywania skurczów izometrycznych mięśni. Na przykład ucząc go napinania mięśnia czworogłowego uda w pozycji leżącej tyłem należy pokazać, który to jest mięsień, a następnie polecić prostować silnie goleń napinając mięśnie. Nie zawsze udaje się to od razu. Należy więc podłożyć rękę pod piętę kończyny dolnej ćwiczonej i polecać choremu, aby usiłował on zmniejszyć nacisk pięty na rękę kinezyterapeuty. Można też trzymać rękę tuż nad palcami stopy i polecać choremu, aby usiłował on dotknąć palcami stopy ręki kinezyterapeuty nie odrywając przy tym kończyny dolnej od podłoża. Chory uczy się łatwiej napinania mięśni najpierw kończyny zdrowej, potem równocześnie kończyny zdrowej i chorej, a w końcu napinania mięśni kończyny chorej. Przewidując konieczność unieruchomienia kończyny należy nauczyć chorego napinania mięśni przed założeniem unieruchomienia.
Ćwiczenia izometryczne może wykonywać chory przy pomocy kinezyterapeuty lub samodzielnie. W pierwszym przypadku chory usiłuje wykonać określony ruch, jednak bez efektu, ponieważ napotyka opór nie do pokonania, stwarzany ręką kinezyterapeuty. W drugim przypadku chory usiłuje wykonać ruch przeciw nie dającemu się pokonać oporowi stwarzanemu bądź to przez drugą kończynę, bądź to różne przedmioty, np.: oparcie ćwiczonej kończyny o drabinkę, ścianę, stół, deskę lub paczkę umieszczoną w łóżku itp.
Czas trwania skurczu izometrycznego wynosi ok. 5 sekund, a czas odpoczynku między kolejnymi skurczami ok. 10 sekund. Okres odpoczynku po pracy statycznej mięśnia musi być dłuższy, aby zapewnić m.in. dostateczne jego ukrwienie, które jest znacznie upośledzone w czasie skurczu izometrycznego.
Liczba powtórzeń wynosi od 6 do 10.
Bogaty zestaw ćwiczeń izometrycznych podał Hettinger w książce poświęconej tylko temu zagadnieniu.
Podane niżej przykłady ćwiczeń izometrycznych dotyczą mięśni odgrywających ważną rolę w utrzymywaniu postawy ciała i w chodzie.
Mięsień czworogłowy uda
Ćwiczenie 1
W leżeniu tyłem chory unosi wyprostowaną kd. nieznacznie nad podłoże i utrzymuje ją w tej pozycji.
Ćwiczenie 2
Chory leży tyłem, a kinezyterapeuta chwyta jedną ręką za podeszwę zgiętej grzbietowo stopy chorego, drugą rękę wsuwa pod dół podkolanowy. Chory stara się zginać podeszwowo stopę przeciw nie dającemu się pokonać oporowi i naciska na wsuniętą pod kolano rękę kinezyterapeuty.
Ćwiczenie 3
Chory leży tyłem, a kinezyterapeuta wsuwa rękę pod jego piętę, polecając mu zmniejszanie nacisku pięty na rękę bez odrywania pięty od podłoża.
Ćwiczenie 4
Chory leży tyłem, a kinezyterapeuta trzyma rękę tuż nad palcami jego stopy polecając, aby usiłował on dotknąć palcami stopy ręki kinezyterapeuty nie odrywając pięty od podłoża.
71