img003

ciekłej i gazowej,

n , n - liczba moli substancji chromatografowanej w fazie

L.    O

ciekłej i gazowej,

, V_q - objętość fazy ciekłej i gazowej w kolumnie, b) stosunek podziału k' - zwany również liczbą podziału lub współczynnikiem pojemności kolumny, decyduje o tym, jaki ułamek masy chromatografowanej substancji znajduje się w fazie stacjonarnej, a jaki w fazie ruchomej

V    K

k’ = K —= -

V_q    p

fi - objętościowy stosunek fazy gazowej do ciekłej w kolumnie

P =

c ) indeks retenc i i substanc i i x_ I

I = 100

lg t' - lg t'

³ R,x    ” R,z

+ 100 z

lg t'

” R,Złl

lg t^-

R,z

przy czym t' < t' < t' c    R,z    R,x    R.z+l

eluowanego między

t' - zredukowany czas retencji związku x,

R,x

n-alkanami o z i z+1 atomach węgla.

Indeks retencji dowolnej substancji można wyznaczyć na podstawie liniowej zależności logarytmu zredukowanego czasu retencji od liczby atomów węgla, dla związków danego szeregu homologicznego, d) współczynnik selektywności a . —    zwany również stopniem

rozdziału, określa W sposób ilościowy możliwość rozdziału dwóch substancji j , i ; zależy od rodzaju analizowanych substancji

oraz rodzaju fazy ciekłej.

V' .

R.J

n,j

K    V' . V

i    b.i    na

Sdy faza ciekła zostanie źle dobrana, tzn. gdy wartości tC i będą

zbliżone, to mimo dużej sprawności kolumny nie uda się rozdzielić obu substancji <c*. =s 1).

JA

W przypadku gdy substancja "i" nie ulega podziałowi między dwie fazy (dla chromatografii adsorpcyjnej), to wtedy współczynnik selektywności oblicza się ze wzoru

V

M

5. TEORIE CHROMATOGRAFII GAZOWEJ

Znane są dwie podstawowe teorie chromatografii gazowej:    teoria

półek x teoria kinetyczna. Obie zostały opracowane dla chromatografii podziałowej, jednakże wyprowadzone zależności matematyczne są słuszne także dla chromatografii adsorpcyjnej.

TEORIA PÓŁEK

Teoria półek opisuje proces chromatograficzny w sposób bardzo uproszczony. Wyniki uzyskane przy pomocy tej metody należy traktować jako orientacyjne, gdyż odnoszą się one do warunków wyidealizowanych. W teorii tej wprowadza się wielkość określaną jako wysokość równoważną półce teoretycznej (WRPT). Pod pojęciem półki teoretycznej rozumie się część objętości kolumny, w której zostaje osiągnięty stan równowagi między stężeniami substancji badanej w fazie ruchomej i stacjonarnej. Odcinek długości kolumny odpowiadający tej objętości, nazywa się wysokością równoważną półce teoretycznej. Zatem cała kolumna chromatograficzna składa się z N hipotetycznych półek teoretycznych L = N H

gdzie: L - długość kolumny,

H - wysokość półki teoretycznej.

Stąd liczbę hipotetycznych półek teoretycznych oblicza się ze wzoru N = L / H

11