Nauka rozdzielona na krótkie odcinki czasu jest efektyw-niejsza od długich, męczących „posiedzeń". _^___f
Należy również zadbać o różnorodność pracy. Chodzi o to, żeby nie przeznaczać całych trzech godzin wyłącznie na naukę bierną, czyli czytanie tekstu, lecz uwzględnić również jej formę aktywną, jak choćby sporządzanie listy zadań na dzień następny, formułowanie pytań na podstawie czytanego tekstu czy też udzielanie na nie pisemnych odpowiedzi.
Przy okazji rada dla nauczycieli: przed pisemnymi egzaminami dobrze jest podać studentom zestaw pytań próbnych obejmujących całość tekstu, z którego mają się przygotować. Sam mam zwyczaj wybierania późniejszych pytań egzaminacyjnych spośród tych właśnie. Dzięki temu studenci, którzy wiedzą, że znają odpowiedzi na pytania próbne, spokojni są o swoje szanse na egzaminie. Wiadomo, że taktyka studentów przed tradycyjnymi egzaminami polega między innymi na próbach domyślenia się treści ewentualnych pytań. Kiedy po prostu otrzymają je od nauczyciela, zamiast tracić czas i energię na domysły, mogą — moim zdaniem — skupić się na przygotowaniu tego, co w materiale najistotniejsze.
Proste i dość oczywiste rady tyczące planowania czasu, jakich udzieliłem powyżej, mogą jednych studentów zachęcić do ich stosowania, innym zaś mogą wydać się odpychające. Ci ostatni mają już dosyć życia według planu. Chcą być wolni. Znudziło im się życie pod dyktando zegarka w latach szkolnych czy w pracy; teraz chcą się cieszyć wolnością przysługującą studentom.
Oczywiście masz prawo do studenckiej wolności, lecz nadal uważam, iż odpowiednia organizacja czasu na większość studentów wywiera wpływ pozytywny. Jest to również środek do osiągnięcia wyższej gotowości intelektualnej. Umysł, przyzwyczajając się do pewnego rytmu, rzadziej ulega blokadom, opieszałości, ociężałości i podobnym przeszkodom w jego poprawnym funkcjonowaniu. Również mobilizacja energii umysłowej konieczna do rozpoczęcia nauki będzie mniejsza, kiedy ma się z góry przewidziane regularne pory pracy. Innymi słowy, łatwiej jest zabrać się do konkretnie określonego zadania, a po jego wykonaniu odpoczywać bez wyrzutów sumienia wywoływanych świadomością, że powinno się uczyć.
39