26191

podkanał) i multiplekserowym (operacje podzielone na krótkie odcinki czasu, można zainicjować operację na nowym urządzeniu, wiele podkanałów);

operacje we-wy (operacje wprowadzania, wyprowadzania i zakończenia przesyłania danych) są sterowane przez: instrukcje na poziomie programu interpretowane przez j.c., komendy na poziomie kanałów i urządzeń zewn.. polecenia na poziomie jednostki sterującej danym urządzeniem zewn.; (instrukcje i komendy zawarte są w tzw. słowie sterującym kanału i pobierane są z pamięci);

kanały przesyłania informacji są połączone z urządzeniem zewnętrznym poprzez jednolity (ze względu na przewody jak i parametrów elektronicznych i mechanicznych) system połączeń zwany łączem standardowym; umożliwia to elastyczne tworzenie komputerowych konfiguracji dostosowanych do potrzeb użytkownika

urządzenia zewnętrzne:

•    pamięci zewnętrzne - nazywane masowymi ze względu na nieograniczoną pojemność (przy wymiennym nośniku) służą do przechowywania danych, które w danym momencie nie są przetwarzane (można dzięki temu racjonalnie i efektywnie wykorzystać ograniczoną w swej pojemności pamięć operacyjną). Ze względu na rodzaj nośnika, mamy: pamięci na taśmach magnetycznych, na dyskach magnetycznych (twardych i elastycznych) i na dyskach optycznych.

Każda jednostka pamięci zbudowana jest z trzech podstawowych modułów:

1)    jednostki napędowej, której zadaniem jest przesuwanie taśmy lub wprawianie w

ruch wirowy pakietu dyskowego,

2)    głowic czytająco-piszących wraz z układem sterowania,

3)    nośnika danych (medium) (/ i 2 łącznie nazywane są jednostką transportową lub

stacją pamięci).

•    urządzenia wejścia / wyjścia - to urządzenia jednokierunkowe (1 i 2) oraz zwrotne (3) dzielące się w poniższy sposób:

1)    urządzenia do wprowadzania danych - bezpośrednio do pamięci (przez odpowiednie urządzenia lub dokumenty źródłowe) lub pośrednio przez urządzenia pamięci zewnętrznej (najpierw gromadzone a później partiami przetwarzane); typowe urządzenia to: klawiatura, automatyczne czytniki, np. graficzne (skanery), pisma magnetycznego, kart magnetycznych, kodów kreskowych.

2)    urządzenia do wyprowadzania danych - bezpośrednio (w sposób czytelny dla użytkownika) lub pośrednio (np. na jednostki pamięci zewnętrznej komputera); klasyczne urządzenia to: drukarki, monitory, plotery (coś jak drukarki)

3)    urządzenia dialogowe - podstawowym jest monitor ekranowy połączony z klawiaturą; użytkownik wprowadza dane za pośrednictwem klawiatury, natomiast informacje wynikowe otrzymuje na ekranie monitora, bądź na drukarce jeśli taką posiada; zalety: duża szybkość transmisji, dogodna interakcja człowiek-maszyna, dobra detekcja i łatwa korekcja błędów.

Mikrokomputer jest elektronicznym urządzeniem liczącym, które automatycznie (w

oparciu o program) przetwarza dane:

•    mikroprocesor (wraz z układem synchronizacji wewnętrznej) - jądro, jednostka centralna mikrokomputera - układ scalony o dużym stopniu integracji (VLSI) czyli zawierający na malej powierzchni dużą liczbę elementów elektronicznych. składający się z:

1)    układu sterowania - zapewnia połączenie z innymi urządzeniami i synchronizuje (za pomocą ciągu sygnałów zegara) wszystkie wykonywane operacje;

2)    jednostki arytmetyczno-logicznej (ALU) - wykonującej działania arytmetyczne i logiczne na danych, podporządkowanej układowi sterowania i instrukcjom pobieranym z pamięci

3)    rejestrów - służących do zapisu i odczytu danych; blok rejestrów to: licznik rozkazów (przechowuje adresy komórek pamięci lub układów we-wy), wskaźnik stosu (umożliwia wprowadzenie kolejności i hierarchii wykonywanych działań), rejestry ogólnego przeznaczenia (przechowywanie danych i adresów oraz pośredniczenie), akumulator (pobierany pojedynczy argument i wrzucany wynik), rejestr stanu (zawiera pewne cechy wyniku operacji np. parzystość, znak)

4)    szyny (łącza) przesyłowe - łączą wszystkie elementy mikroprocesora; ze względu na rodzaj przesyłanych danych wyróżniamy: szynę adresową (adresy komórek).