Postępy w nauce osiągamy zwykle łatwiej, jeśli jesteśmy żywo zainteresowani lekturą i wykładami dotyczącymi przedmiotu studiów. Sposoby na wzmożeniezain-teresowania to między innymi stawianie pytań, podkreślanie, robienie notatek i streszczeń.
Notatki to najpowszechniej praktykowany sposób służący ułatwieniu zapamiętania treści lektury czy wykładu5. Jednocześnie wiemy, iż pamięć działa skuteczniej, kiedy nowe informacje przepuszczone zostaną przez filtr osobistych doświadczeń integrujący je z wcześniej posiadaną wiedzą. Filtrem takim mogą być pytania formułowane na podstawie czytanego tekstu lub robienie jego krótkich streszczeń.
Badania wskazują, że stopień zrozumienia treści lektury czy wykładu wzrasta, kiedy student zdobędzie umiejętność stawiania sobie pytań dotyczących przedmiotu nauki. Może się to odbywać w trakcie owych lektur czy wykładów lub bezpośrednio po nich6.
Ułatwianie zrozumienia poprzez stawianie sobie pytań dotyczących najistotniejszych aspektów poznawanego właśnie materiału i udzielanie na nie odpowiedzi polega prawdopodobnie na tym, że formułując owe py-
tania, oddziela się automatycznie informacje najważniejsze od mniej ważnych, sortuje i porządkuje nowy materiał, scalając go jednocześnie z wcześniej zdobytą wiedzą. Jest to również praktyczny sposób pozwalający w trakcie lektury skontrolować stopień rozumienia czytanego właśnie tekstu.
Pytania ogólne typu: „Co jest główną myślą twierdzenia, że...?", „Jaki związek ma... z...?", „Jakie wnioski można wyciągnąć z twierdzenia, że...?", „Jak... ma się do wcześniejszego rozumowania...?", „Do czego prowadzi założenie, iż...?" oraz podobne można skonkretyzować, przystosowując je do aktualnego materiału. Sprawę tę przedstawia bliżej tabela 37. Pytania takie ułatwiają studentowi przeprowadzenie analizy głównych pojęć i założeń, zbadanie ich ewentualnego stosunku wobec siebie oraz relacji do posiadanej już wiedzy.
Cel pytań
Pytania
Wytłumacz, dlaczego... Analiza i wyjaśnienie
(Wytłumacz, jak...) ważnych zależności
Co stanowi główną Identyfikacja sedna sprawy
myśl w...?
Jak można by wykorzystać... do...?
Zastosowanie informacji w innym kontekście, na przykład w odniesieniu do wcześniej zdobytych wiadomości
55