Martwica rozpływna (rozmiękanie) mózgu
Rozmiękanie mózgu pojawia się klasycznie u 3-5 tyg. kurcząt wskutek niedoboru witaminy E (głównie alfa tokoferolu) oraz nadmiaru nienasyconych kwasów tłuszczowych w karmie (toksyczne nadtlenki). Makroskopowo spotyka się ogniska rozmiękczynowo-krwotoczne w mózgu, przekrwienie opon mózgowych oraz wybroczynowość. Morfologicznie wyróżnia się postać ischemiczną, glejową i sklerotyczną choroby. Ogniska martwicy rozpływnej lokalizują się najczęściej w istocie białej móżdżku i w pniu mózgu. Obserwuje się tzw. stan sitowaty (.status cribrosuś) jako wynik rozpadu osłonek mielinowych włókien nerwowych i powstania jamek wypełnionych płynem surowiczym.
W obrazie mikroskopowym (postać ischemiczną) obserwuje się w obrębie zwojów móżdżku obrzęk warstwy drobinowej i ziarnistej z następowym powstaniem wolnej przestrzeni pod warstwą komórek Purkinjego. Podobny obrzęk dotyczy substancji białej, gdzie tworzą się ogniska rozmiękania, nadając móżdżkowi wygląd gąbki. W polach martwicy widoczne są liczne, aktywne makrofa-gi obładowane ciałami lipidowymi. W wielu komórkach Purkinjego i komórkach ziarnistych dochodzi do homogenizacji cytoplazmy, zaniku jądra i wypustek, co kończy się zupełnym rozpadem komórek. Włókna nerwowe ulegają demielini-zacji i fragmentacji, naczynia krwionośne są przekrwione lub pękają, dając mi-krokrwotoki. W ścianie naczyń pojawia się hialina, a w ich świetle szkliste zakrzepy.
/
50