img058 (41)

Zator tłuszczowy płuc

(embolia adiposa    pulm

Zatorem (embolia) nazywamy miejscowe zaburzenie w krążeniu, polegające na zamknięciu światła naczynia krwionośnego lub limfatycznego przez materiał przyniesiony z prądem krwi (embolus).

Materiał zatorowy może być pochodzenia wewnątrzustrojowego, np. oderwane zakrzepy, zmiażdżone fragmenty tkanek, cząstki mineralne, pasożyty lub zewnątrzustrojowego, np. powietrze, ciała oleiste, fragmenty materiałów opar-tunkowych. W przypadku gdy składniki zatoru są obojętne dla organizmu, wywiera on jedynie działanie mechaniczne, czego następstwem mogą być uszkodzenia ściany naczyniowej i zawały. Jeżeli natomiast w skład zatoru wchodzą czynniki zakaźne, np. bakterie, grzyby, pasożyty lub komórki nowotworowe, mówimy o zatorze biologicznie czynnym, ponieważ może on powodować rozprzestrzenianie się procesu chorobowego na drodze swojej wędrówki.

Zator tłuszczowy płuc jest następstwem zaczopowania naczyń włosowatych przez krople tłuszczu uwolnione do krwiobiegu, m.in. w czasie złamań kości, zapalenia szpiku kostnego, urazów tkanki tłuszczowej lub ciała oleiste wprowadzone bezpośrednio do naczyń krwionośnych z zewnątrz, np. w czasie iniekcji. Tłuszcz tworzący czop zatorowy może również pochodzić z rozpadających się nowotworów, komórek łożyska czy zwyrodniałych tłuszczowo hepato-cytów.

Płuca w zatorowości tłuszczowej są barwy niebieskoczerwonej, ciężkie, z widocznymi wynaczynieniami krwi.

W obrazie mikroskopowym płuc (preparaty wykonywane techniką kriosta-tową) widoczne są liczne, różnej wielkości krople tłuszczu (przy barwieniu Sudanem III - barwy żółtopomarańczowej, a kwasem osmowym - czarnej), w obrębie drobnych tętniczek przedwłosowatych oraz naczyń włosowatych. Następstwem nagłego nieskompensowanego zaburzenia w krążeniu jest obecność w świetle pęcherzyków płynu obrzękowego.

62