zwierząt powstaje konieczność ich poskramiania lub unieruchamiania. Zbliżając się do krowy w oborze, należy ją wcześniej zawiadomić, że się do mej zbliżamy, przez odezwanie się (np krasulo, nastąp się!) Do krowy na stanowisku należy podchodzić z tej strony, z której jest ona zazwyczaj dojona. Nie należy zachowywać się w oborze zbyt głośno i wykonywać gwałtownych ruchów, gdyż zwierzęta lubią spokój i ciszę. Jednakże z bydłem trzeba postępować zdecydowanie i stanowczo.
Zwierzęta można unieruchomić przez zastosowanie odpowiednich środków przymusu bądź środków farmakologicznych. Zależnie od wykonywanych zabiegów ujarzmia się poszczególne partie ciała.
1 Poskromić krowę przez przytrzymanie głowy, unoszenie kończyny przedniej
lub tylnej bądź unieruchomienie ogona.
Przytrzymanie głowy. Przytrzymanie głowy zwierzęciu sprawia, ze staje się ono spokojne. Czynność tą wykonujemy „podchwytem" lub „chwytem za przegrodę nosową' (rys. 30 i 31).
Rys. 30. Przytrzymywanie głowy podchwytem Rys. 31. Przytrzymywanie głowy chwytem
nosowym
Jeżeli chcemy skręcić głowę krowie w lewo, należy stanąć po jej lewej stronie, chwycić prawą ręką za prawy róg, a lewą ręką za przegrodę nosową, a następnie skręcić jej głowę w lewo i unieść ją ku górze. Przy opuszczonej głowie zwierzę może łatwo się wyrwać wykorzystując siłę mięśni karku. Dla krów niespokojnych (agresywnych) stosujemy zaciskowe kleszcze nosowe Harmsa (rys. 32). Podczas zakładania jej kleszczy nosowych jedna osoba trzyma głowę krowy, a druga zdecydowanym ruchem wprowadza rozwarte kleszcze do otworów nosowych zaciskając je jedną ręką, a drugą ręką przesuwając zacisk do góry
Rys. 32. Klucz nosowy Harmsa Rys. 33. Linka założona na rogi i dookoła pyska
Można też zastosować chwyt za przegrodę nosową dwoma palcami jednej ręki (używając kciuka i palca wskazującego) i skręcić głowę zwierzęciu np. w lewą stronę, tak aby hodowca oparty plecami o jego lewy bok mógł drugą ręką chwycić za jej kiść ogonową
Jeżeli krowa nadal niepokoi się, tj. często zmienia swoją pozycję, to trzeba ją przede wszystkim krótko uwiązać tak. aby stała z podniesioną (unieruchomioną) głową. Unieruchomienie zwierzęcia polega na założeniu linki na rogi. która powinna przebiegać przez czoło, a następnie otaczać pysk i dopiero potem jej koniec przywiązuje się do metalowej rury nad żłobem (rys. 33).
Unoszenie przedniej kończyny. Stojąc plecami do głowy zwierzęcia, tuż obok unoszonej kończyny, należy ją chwycić za pęcinę i zdecydowanym ruchem unieść do góry, opierając ją lekko o własne udo (rys. 34).
Rys. 34. Unoszenie kończyny przedniej Rys. 35. Unoszenie kończyny przedniej
z pomocniczym użyciem liny
187