img136 (9)

156

celowej na łacie niwelacyjnej wynosi s = -1,0 nm, Btąd jeżeli chcemy, aby np. poprawka s nie przekraczała 0,5 ram, to długości celowych muśliny ograniczać do 80 m. Jak wyjaśnimy dalej, wpływ powyższych błędów możemy jeszcze wyeliminować lub ograniozyć przez zastosowanie tzw. metody niwelacji ze środka, (Pomiary wysokościowe w kopalni aą wolne od refrakcji).

W pracach geodezyjnych są stosowane obecnie najczęścle-j następujące zasadnicze metody niwelacji:

1. Niwelacja    geometryczna    precyzyjna,

nazywana zwykle krótko niwelacją preoyzyjną, Pomiary niwelacji precyzyjnej wohodzą w zakres geodezji ‘wyższej. Wysokości wyznaczone na podstawie niwelacji precyzyjnej podają odległości od geoidy zerowej, a poszczególne punkty tej niwelacji, utrwalono i zabezpieczona w terenie, stanowią sieć niwelacyjną państwową, na której opieramy niwelację techniczną. Poza tym niwelacja precyzyjna dostarcza podstawtwych materiałów do prac naukowo-badawczych dotyczących kształtu powierzchni ziemi.

2. niwelacja    geometryczna    techniczna

lub zwykła, nazywana zwykle krótko niwelacją techniczną. Polega ona na wyznaczaniu różnic wysokości punktów bliskich na podstawie bezpośredniego pomiaru położenia poziomej osi celowej aa pionowo ustawionych łatach aiwclacyjaych z podziałem centymetrowym. Niwelacja ta dzieli się ns następujące rodzaje pomiarów:

A)    Nlwe3acja techniczna ciągów i sieci reperów, której zadaniem jest wyznaczanie wysokości punktów stałych stanowiących osnowę do szczegółowych pomiarów wysokościowych oraz do realizacji projektów budowlanych i inżynieryjnych.

B)    Niwelacja topograflozna. Celem jej jeet wyznaczanie formy rzeźby 1 przekrojów terenu dla potrzeb budownictwa drogowego, kolejowego, wodnego, melioracji, kanalizacji, wodociągów, robót górniczych itd. Możemy tu wyodrębnić następujące działy zagadnień:

a)    Niwelacja podeużna (przekroje podłużne) - określenie ukształtowania pionowego terenu wzdłuż linii prostej, łamanej lub krzywej (oś trasy drogi, kolei, kanału itp.).

b)    Niwelacja poprzeczna (przekroje poprzeczne), wykonywana łącznie z niwelecją podłużną. Są to przekroje pionowe pasa terenu po obu stronach osi inwestycji inżynierskiej (np. drogi), wyznaczone prostopadle do tej osi,

c)    Niwelacja terenowa (niwelacja powierzchniowa) podaje chara i cery sty-kę sżeiby danego obszaru terenu.

■. Specjalnym zagadnieniem z dziadziny niwelacji podłużnej i poprzecznej jest niwelacja rzek, której zadaniem jest ustalenie spadku zwierciadła