img137 (10)

137

wody i przekrojów poprzecznych koryta rzeki. Zagadnienia te należą do geodezji gospodarczej,

3. niwelacja trygonometryczna. Niwelacja t8 polega na określania różnic wysokości punktów zarówno bliskich, .iak i odległych na podstawie pomierzonego kąta pionowego i odległośoi. Różnice wysokości na danym stanowisku instrumentu mogą tu być - w przooi-wlBAetłiie do niwelacji geometrycznej, gdzie różnice wysokości są małe -w zasięgu poziomu osi calowej nlwelutora. Zdcjaowane punkty metodą niwelacji trygonometrycznej mogą być niedostępna •

4-* Tachimetria. Zasadnicze założenia są podobno Jak w niwelacji trygonometrycznej, z tą różnicą, że stosuje się tu wzory uproszczone i optyazny pomiar odległości, co ogranioza zastcsor/anle metody do punktów tylko dostępnych i położonych w zasięgu dalmierza.

5. Niwelacja barometr "ycana (fizyczna). Metoda ta opiera się na wykorzystaniu zależności różnicy ciśnień powietrza w mierzonych punktach od różnicy ich wysokości.

Dokładność niwiecjl zależy od odległości pomiędzy mierzonymi punktami i od warunków pomiaru (instrument, teren, warunki atmosferyczne itp.). W praktyce wymagana i osiągalna jest dokładność 0,6 - 1,0 ma różnicy wysokości na 1 km odległości uierzorych punktów w niv/elacji precyzyjnej 1 około 1 ca na 1 km w nlwelaojl technicznej. Dokładność wyznaczenia wysokości punktu za pomocą niwelacji trygonometrycznej wyno3i od 1 cm do 3 dom, tachloetr11 - około 1 dcm, niwelacji bsrometryczncj - od 1 m do 3 a.

3.2. UFE0SZC&CN3 PCMIAHT WYSOKOŚCIOM

Na wstępie zagadnień niwelacji omówimy niektóre uproszczone przyrządy niwelacyjne i sposoby wyznaczania różnic wysokości 1 kątów pionowych oraz linii nachylonej pod małym kątem do poziomu. Na ogół będą to pomiary o małej dokładnośol, z wyjątkiem pcnlazćw za pomocą libeli i specjalnego niwelatora wodnego. Sposoby te mogą mieć zastosowanie w podręcznych praoaoh niwelaoyjnyoh inżynierów poszczególnych specjalności w przypadkach braku niwęlatorów.

1) Pomiar nałych kątów pionowych za pomocą libeli rurkowej. Znając? przewagę u>" libeli rurkowej, cożeay ją w®HBPstać do pomiarów małych kątów pionowych.

Odchylenie środka pęcherzyka libeli S od punktu głównego G wynosi

m » 8 - G w działkach libeli)    ,

>    (06)

m®!. ui* (s - G) v sekundach J

gdzie S i G eą odpowiednimi odczytaici podziałki libeli.