img181

dejmowanie decyzji, które wprawdzie zadowalają większość, ale nie zawsze są najlepsze w danej konkretnej sytuacji.

Zastosowanie:

Przykład 1

Zamiast tradycyjnie potraktować wątek narodowowyzwoleńczy w „Panu Tadeuszu” i udział w nim Jacka Soplicy, możemy wykorzystać analizę SWOT. Dokona jej oczywiście ks. Robak. Uczniowie przystępując do zadania, muszą dobrze orientować się w następujących zagadnieniach:

•    przyczyny, przebieg i rezultaty wojny Napoleona z Rosją,

•    powody, dla których Robak chciał zorganizować powstanie antycarskie na Litwie,

•    treść lektury, a zwłaszcza wątek narodowowyzwoleńczy,

•    historię powstań narodowych w Polsce.

Klasa zostaje podzielona na grupy zadaniowe. Każda z nich ma opracować szczegółowo (na papierze plakatowym) plan strategiczny powstania narodowowyzwoleńczego na Litwie pod dowództwem Sędziego. Uczniowie wcielają się w postać ks. Robaka i z punktu widzenia jego planów i zamierzeń dokonują analizy SWOT przedsięwzięcia.

Po upływie wyznaczonego czasu, grupy demonstrują swoje prace. Teraz następuje dyskusja, wyjaśnianie ewentualnych niejasności i wątpliwości, głosowanie za najlepszą analizą i wystawienie oceny dla członków zwycięskiej grupy.

Praca kolejna (np. domowa) to dzieje postaci w „Panu Tadeuszu” po nieudanej wojnie Napoleona z Rosją. Pracę należy napisać z punktu widzenia jednej z występujących postaci, w formie kartki z pamiętnika bądź listu do przyjaciół.

Przykład 2

Przy omawianiu lektury Ten obcy I. Jurgielewiczowej możemy z przygotować 2 analizy SWOT.

a) Zenek Wójcik przed opuszczeniem ojcowskiego domu i wyruszeniem w nieznane, aby odnaleźć wuja robi analizę metodą SWOT: mocne i słabe strony obecnej sytuacji (wspólne mieszkanie z ojcem alkoholikiem, który go bije) oraz szanse i zagrożenia wynikające z planowanej wędrówki w nieznane, podjęcie ostatecznej decyzji - wg schematu narysowanego na kartce formatu A-4. Wszyscy uczniowie indywidualnie bądź w małych grupach wykonują to ćwiczenie, potem następuje ocena propozycji przez nauczyciela.

b) Dzieci znajdują Zenka na wyspie, widzą jego skaleczoną nogę, orientują się wstępnie w jego problemach i dokonują analizy SWOT: mocne i słabe strony faktu, że „obcy” znajduje się na ich wyspie i perspektywa dalszego jego pobytu, czyli jakie szanse i jakie zagrożenia czekają na grupkę przyjaciół w przyszłości. Dyskusja w grupach czteroosobowych (uczniowie przyjmują tu role Pestki, Uli, Mariana i Julka i z ich perspektywy dokonują analizy); podjęcie ostatecznej decyzji. Następnie planują w tychże grupach działania wynikające z przyjętej takiej właśnie decyzji (wg tekstu lektury lub z perspektywy życia współczesnej młodzieży). Inne propozycje:

1.    Analiza SWOT dla Robinsona Kruzoe lądującego na bezludnej wyspie.

2.    Przyszłość Akademii - wieczorne rozmyślania Ambrożego Kleksa.

3.    Utrzymanie Placu Broni - plan strategiczny Janosza Boki (lub wszystkich chłopców).

I) Metaplan - graficzny zapis dyskusji

Najbardziej szczegółowo opisał tą metodę A. Brejnak w roku 1993, opierając się na doświadczeniach niemieckich. Metoda ta jest powszechnie stosowana także w innych krajach zwłaszcza przy omawianiu drażliwych i trudnych spraw. Na uwagę zasługuje choćby dlatego, że jest bardzo łubiana przez dzieci i młodzież. Uczy analizowania i oceny problemów oraz wyszukiwania rozwiązań. Doskonale nadaje się do rozwiązywania konfliktów i problemów wychowawczych.

Metaplan można wykorzystać, pracując całą klasą bądź dzieląc uczniów na grupy. Istota tej metody sprowadza się do tworzenia, podczas rozmowy o problemie, plakatu, noszącego nazwę metaplanu. Uczniowie zamiast zabierać głos zapisują go na kartkach w formie równoważników zdań. Metoda ta wymaga przygotowania:

• dużych arkuszy papieru plakatowego lub tablic (np. flanelowych) do przymocowywania kartek; kleju lub pinesek; taśmy samoprzylepnej,