img213 (3)

Rys. 149. Widok podwozia mechanicznego jamnika

Ry*. 148. Mechaniczny jamnik z kartonu

go przeciążenia sieci lub zwarcia Inny automat sam zatrzymuje silnik pralki po upływie nastawionego czasu prania. Automatem jest również regulator temperatury w żelazku elektrycznym. Automatem jest nawet... budzik, który dzwoni o określonej godzinie.

Upraszczając możemy stwierdzić, że automatem jest każda maszyna lub aparat, który bez udziału obsługi ludzkiej wykonuje samoczynnie określoną pracę.

Działanie prawdziwego automatu poznamy najlepiej budując ciekawe, samoczynnie działające zabawki — mechaniczne zwierzęta.

a. Pies jamnik sam omija przeszkody

Mechaniczny pies przedstawiony na rys. 148 jest napędzany miniaturowym silniczkiem (może to być jakikolwiek silnik służący do napędu zabawek). Cały tułów, nogi i łeb są zrobione z brystolu lub tekturki. Ta tekturowa figurka ma kształt pudelka zawieszonego na górnej listewce podwozia (rys. 149). Tylna część listewki podwozia to właśnie ogon jamnika, a nos psa opiera się na przedniej części listewki.

Jeżeli pies uderzy nosem w przeszkodę, to listewka górna (z ogonem) przesuwa się do tyłu i włącza bieg wsteczny. Piesek jedzie teraz do tyłu — cofa się aż do momentu, gdy ogonem uderzy w przeszkodę z tyłu; wtedy samoczynnie przełącza się silnik na jazdę do przodu i piesek tak długo jedzie do przodu aż dotknie następnej przeszkody. Ze względu na to, że tylne kółko podwozia jest zawieszone na ruchomej osi pionowej. jazda (ruchy) psa jest nieregularna, często w różnych przypadkowych kierunkach.

Praktycznie biorąc, jeżdżący piesek zachowuje się tak, jakby rozumnie wyszukiwał właściwych przejść pomiędzy przeszkodami na podłodze. Jeździ, cofa się, krąży, znów się cofa, tak długo, aż znajdzie np. wyjście przez otwarte drzwi do kuchni.

Budowę podwozia wraz z samoczynnym przełącznikiem kierunku obrotów silniczka wyjaśniono na

122