img413 (5)

51

który zostawił swą ojczyznę dla przygody lub profitów za granicą i przypuszczalnie przyniósł swe łupy z powrotem, aby zainwestować w ziemię lub stada zwierząt. Napis ten podaje także fascynujący urywek faktu historyczego. Knut (lepiej znany czytelnikowi angielskiemu i polskiemu jako Kanut) był duńskim księciem i możemy przypuszczać, że wojska, które prowadził do Anglii na początku XI wieku, były złożone z Duńczyków. Jednak tutaj mamy człowieka z samego serca Szwecji, który służył z nim i otrzymał nagrodę. Dowód runiczny ukazuje więc, że także Norwegowie przyłączali się do armii Kanuta. W Galteland, w Aust-Agder (Norwegia), znaleziono kamień wzniesiony przez niejakiego Arnsteinna ku pamięci jego syna Biórra: „Zabito go na straży, kiedy Kanut zaatakował Anglię”.

Kamienie runiczne upamiętniające zmarłych są bardziej powszechne niż te wzniesione przez żywych dla samych siebie. Dobra reputacja po śmierci miała istotne znaczenie wśród wierzeń nordyckich, a kamienie runiczne były jednym ze sposobów jej zapewnienia. Jednak mogły istnieć inne przyczyny wznoszenia takich kamieni. Ważne było upublicznienie śmierci człowieka, szczegól-

Kamień pamiątkowy z Hallestad, w Skanii, z wierszowanym napisem opisującym zalety Toki Gormssona poległego w bitwie pod Uppsalą.