img849 (2)

Struktura Mitów

Znaczenie „ mitu żywego ”

Od ponad półwiecza uczeni zachodni umieszczająbadania nad mitem w perspektywie wyraźnie kontrastującej z ujęciem, powiedzmy, dziewiętnastowiecznym. Zamiast traktować, tak jak czynili to ich poprzednicy, mit w potocznym tego słowa znaczeniu, to znaczy jako „baśń”, „zmyślenie”, „fikcję”, przyjęli oni takie jego rozumienie, jakie spotkać można w społecznościach archaicznych, w których mit oznacza—przeciwnie— „historię prawdziwą”, historię, która ma niezwykłą wartość, ponieważ jest święta, brzemienna w znaczenia i pouczająca.

Ale za sprawą tej nowej wartości semantycznej nadanej słowu „mit” jego użycie w języku potocznym stało się dość dwuznaczne. W rzeczywistości słowo to jest używane dzisiaj zarówno w znaczeniu „fikcji”, „iluzji”, jak też w — popularnym zwłaszcza wśród etnologów, socjologów i historyków religii — znaczeniu „tradycji świętej, objawienia pierwotnego, pouczającego modelu”.

Będziemy mieli jeszcze okazję przyjrzeć się dziejom różnorodnych znaczeń, jakie termin „mit” przybierał w święcie antycznym i chrześcijańskim¹. Powszechnie wiadomo, że od czasów Ksenofanesa (ok. 565-470 przed Chr.), który jako pierwszy skrytykował i odrzucił mityczne wyobrażenia bos-

1

Zob. rozdz. VIII—IX [s. 139 i nast. niniejszego tomu — przyp. wyd. poi.].