img906 (3)

Ze względu na miejsce artykulacji polskie afrykaty podzielimy na następujące podklasy:

a) przedniojęzykowo-zębowe:

[c] — nigdy nie występuje przed [i] oraz [i], por.:

[c] co — [co] owoce — [ovoce]

[c’] — występuje tylko przed [i] lub [1], por.:

[c’] cirarium — [c’irar’mm] lekcja — [lekc’ia]

[3] — nigdy nie występuje w absolutnym wygłosie oraz przed [i] lub [i]

por.:

[3] dzwon — [3von] miedza — [m’ie3a]

[3’] — jest to głoska, którą spotykamy tylko na granicy wyrazów w tekstach wypowiadanych przez osoby realizujące model tzw. wymowy poznań-sko-krakowskiej, por.:

b) przedniojęzykowo-dziąsłowe:

[£] — nie występuje bezpośrednio przed [i] oraz [i], por.:

[ć] czort — [cort] milczenie — [m’ilceńe]

[ć’] — pojawia się tylko bezpośrednio przed [i] oraz [jj, por.:

[ć’] Chile — [c’ile] liczja — [1’ic’ja]

[3] — nie występuje w absolutnym wygłosie oraz przed [i] oraz [i], por.:

V    V    v    ⁿ

[3] dżem — [3em] dżudo — [3udo]

[3’] — pojawi się tylko bezpośrednio przed [i] oraz [i], por.:

[3’] adagio — [ada3’io] dżin — [3’in]

c) prepalatalne:

[ć] — nie występuje bezpośrednio przed [y], por.:

[ć] ciało — [ćauo] leć — [leć]

[3] — nie występuje w absolutnym wygłosie ani też bezpośrednio przed |y|, por.:

[3] działo — [3auo] powiedział— [pov’ie3au]

3.3.4. Spółgłoski półotwarte

Spółgłoski półotwarte bywają także zwane sonornymi lub sonantami. Ich artykulacyjna istota polega na tym, że powietrze wydostające się z płuc w tym samym czasie napotyka na dwie różne przeszkody, a mianowicie:

I. zwarcie określonych artykulatorów w jamie ustnej i szczelinę utworzoną przez języczek podniebienia miękkiego, por. [m], [n] itp.,

55