DSC08246 (3)

Ze względu na miejsce artykulacji polskie afrykaty podzielimy na następujące pod klasy:

a) przedniojęzykowo-zębowe:

[c] — nigdy nie występuje przed [i] oraz [i], por.:

[c] co — [co] owoce — [ovoce]

[c*] — występuje tylko przed [i] lub M], por.:

[c’] cirarium — [c‘irar‘jtim] lekcja — [lekc^U]

[3] — nigdy nie występuje w absolutnym wygłosie oraz przed [i] lub [ij,

por.:

[3] dzwon — [3von] miedza — [m’ie3a]

[3*] — jest to głoska, którą spotykamy tylko na granicy wyrazów w tekstach wypowiadanych przez osoby realizujące model tzw. wymowy poznań-skó-krakowskiej, por.:

noc jak dzień--[no3* i fig 3eń]

U

[3*] wódz i armia — [vu^*j armMfi]

b) przedniojęzykowo-dziąsłowe:

£c] — nie występuje bezpośrednio przed [i] oraz [ij, por.:

[5] czort— [ćort] milczenie — [mMlfieóe]

[c*] — pojawia się tylko bezpośrednio przed [i] oraz [i|, por.:

[ć’] Chile — [ó’ile] liczja — [1’ió’ja]

[3] — nie występuje w absolutnym wygłosie oraz przed [i] oraz jajj!, por.: [3] dżem — [3em] dżudo — [3udo]

[3*] adagio — [ada3*j6] dżin — [3’in]

[3’] — pojawi się tylko bezpośrednio przed [i] oraz [jfj, por.:

c) prepalatalnc:

[ć] — nie występuje bezpośrednio przed [y], por.:

[ć] ciało — [ćauo] leć — [leć]

[3] — nie występuje w absolutnym wygłosie ani też bezpośrednio przed [y], por.:

[3] działo — [3aub] powiedział — [pov’jie3au]

3.3.4. Spółgłoski półotwarte

Spółgłoski półotwarte bywają takie zwane sonornymi lub sonantami. Ich artykulacyjna istota polega na tym, że powietrze wydostające się z płuc w tym samym czasie napotyka na dwie różne przeszkody, a mianowicie:

1. zwarcie określonych artykulatorów w jamie ustnej i szczelinę utworzoną przez języczek podniebienia miękkiego, por. [m], [n] itp.,

55