Funkcje gospodarcze państwa.
Konieczność interwencjonizmu państwa ze względu na następujące niesprawności rynku:
• Nieefektywna alokacja zasobów i obniżenie dobrobytu spowodowane załamaniami w gospodarce, istnieniem monopoli, niedoskonałej informacji i ograniczonej mobilności czynników wytwórczych
• Negatywne efekty zewnętrzne - np. zanieczyszczenie środowiska, których eliminacja spowodowałaby podniesienie kosztów produkcji (zmniejszenie zatruciem)
• Potrzeba dostarczania niezbędnych dóbr i usług publicznych
• Na rynku mogą być wytwarzane dobra niemoralne (broń, narkotyki etc.)
• Rozwarstwienie, napięcia społeczne spowodowane różnicami dochodowymi
Interwencjonizm zakłada przeciwdziałanie wadom wolnego rynku i przejęcie tych zadań przez państwo, których rynek nie jest w stanie skutecznie wypełnić.
Przeciwnicy interwencjonizmu uważają m.in., że prowadzi on do:
• maksymalizacji kosztów,
• deficym budżetowego,
• ogranicza wzrost gospodarczy,
• prowadzi do systemowej nieskuteczności polityki gospodarczej
Formy interw encjonizmu państwowego:
1. określanie strategii rozwoju społeczno - gospodarczego
2. formułowanie planów makroekonomicznych
3. prawodawstwo gospodarcze (cel - kształtowanie ustroju gospodarczego)
4. redystrybucja dochodów
5. sterowanie gospodarką
6. produkcja oraz zakup dóbr i usług
Państwo spełnia funkcje społeczne, zarządcze i ekonomiczne w dziedzinach lj.:
• zapewnienie bieżącej równowagi makroekonomicznej
• przeciwdziałania wahaniom cyklicznym, bezrobociu
• tworzenie warunków do długotrwałego rozwoju
• dystrybucja dochodów, badania naukowe
• ochrona środowiska
• budowa infrastruktury społecznej i technicznej
• przekształcenia strukturalne w gospodarce
Funkcje ekonomiczne:
1. funkcja stabilizacyjna - przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom (inflacja, bezrobocie, deficyt bilansu płatniczego)
2. funkcja alokacyjna - przeciwdziałanie zjawiskom monopolistycznym i wzmacnianie konkurencji
3. funkcja redystrybucyjna - korygowanie podziału dochodu z zachowaniem minimum egzystencji
4. funkcja adaptacyjna - państwo dostosowuje gospodarkę do uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych
Funkcje zarządcze: kontrola, administrowanie i planowanie w gospodarce
Funkcje społeczne: działania negocjacyjne państwa (np. poziomu płac) i działania wychowawcze
(kształtowanie pożądanych zachowań konsumenckich)