IMG54 (7)

korzystnych warunkach nasłonecznienia i pogodowych może być lak/e jednoroczna. Zimuje wówczas larwa w kolebce poczwarkowej.

Wrogami naturalnymi przyplaszczka granatka s.| głównie dzięcioły, kowalik bargiel oraz grzyby pasożytnicze - kłębcz.aki.

Przypłaszczcie granatek występuje w lasach iglastych F.uropy. północnej Afryki i Syberii. Oprócz sosny pospolitej, która jest jego główntt rośliną źywicielską, przyplaszczck granatek może żerować na innych gatunkach sosen oraz wyjątkowo na świerku pospoli-

Rysunek 8.126

Drzewostan sosnowy zaatakowany przez przyptaszczka granat-ka (tot. B. i Z. Schnai-der)

iytn Poprzednie doniesienia o występowaniu na jodle pospolitej mogą odnosić się dt) powiewnego gatunku ('fi Phaenops knntcki Rciu. (Gutowski i in. 1992). Najczęściej jego masowe pojawy mają miejsce w łukowatych, przerzedzonych drzewostanach, uszkodzonych przez pożar przyziemny, przemysłowe zanieczyszczenia powietrza, śnicgolomy. osłabionych silnym żywicowaniem, długotrwałą suszą łub przez choroby grzybowe. Jest charakterystycznym szkodnikiem w drzewostanach sosnowych z podszytem świerkowym nawiedzanych gradacją brudnicy mniszki. W takich warunkach podszyt ginie, a osłabiony drzewostan zostaje silnie prześwietlony, co sprzyja występowaniu przypłas/c/.ka granulka. Drzewa zaatakowane przez przy płaszczka wykazują objawy zasiedlenia albo najbliższej zimy (dotyczy to drzew starszych silnie osłabionych), albo dopiero następnego lata (wtęk-s/ość drzew młodszych i drzewa starsze o dużej żywotności i. Korona takich drzew na skutek przedwczesnego opadu igieł ma mniej igliwia, a igły są krótkie, jasnoszare, seledynowe lub nawet żółtawe (rys. 8.126). W następnym stadium obumierania drzew korony rudzieją, a kora nad żerowiskiem zaczyna odstawać. co można sprawdzić uderzając obuchem siekiery w pień drzewa: wywołuje to głuchy, dudniący dźwięk. Ponieważ, w okresie żerowania młodej larwy barwa korony bywa słabą cechą rozpoznawczą, obecność larw można sprawdzić zesk rabując od południowej strony drzewa na wysokości pierśmcy korowinę aż. do jednolitej, cienkiej, czerwonej warstwy. Oznaką obecności larw przyplaszczka granulka są smugi białej, zakrzepłej żywicy między stykami płytek korowiny. świadczące równocześnie o reakcjach obronnych drzewa (rys. 8.127).

Przyplaszczek granatek należy do najgroźniejszych wtórnych fizjologicznych szkodników sosny i jest tzw. gatunkiem wskaźnikowym: jego obecność wskazuje na konieczność zwalczania jesiennych producentów posuszu.

Żerdzianka sosnówka - Monochamus galloprmincialis Ol Rojku przypada na miesiące letnie (rys. 8.128). Celem uzyskania dojrzałości płciowej chrząszcze przed kopulacją odbywają żer uzupełniający na cienkich gałązkach sosny, ogryzając korę. łyko i powierzchnię drewna (rys. 8.129). Przy masowym występowaniu żerdzianki gałązki korony stają się białe od zakrzepłej, wysychającej żywicy, są łamane prze/ wiatr, a korona przerzedza się. Następuje osłabienie drzew. Jaja składane są w górnej części strzały i na gafę/ ich Samica w cienkiej korze wygryza płytkie jamki i w nich umieszcza 2-3 jaia (>: dem sjća-da 30-45 jaj. Larwy wylęgają się po 1-2 tygodniach i żerują w tyku Placowalc c Jmki larwalne uszkadzają powierzchnię bielu (brzegi chodnika są tu łagodnie zaokragl c wypełnione trocinkami, a później, w miarę wzrostu larwy, białymi wiórka::    u •    .

sierpnia larwy zaczynają wgryzać się w drewno (otwór wejściowy jest ow o w którym żerują aż do końca sezonu wegetacyjnego. Chodniki są owalne w /ars «ic iks 6x 12 mm) i luźno wypełnione wiórkami. Nadmiar wiórków jest przez larwę w■. przez otwór wejściowy pod korę. która zwykle w tym miejscu pęka. uka/i » »:■ sterczące wiórki. Chodniki larwalne w drewnie zwykle przehiegaią luków, w drzewa, jakkolwiek, zwłaszcza w cienkim materiale i materiale lezący m. nv:. regularny charakter. Przepoczwarezente następuje na wiosnę w kor.u >;■■■,

8.130). Po 3-4 tygodniach pojawiają się chrząszcze, które wyer\7.i|.| s ,-okrągłym otworem o średnicy 4—7 mm. Generacja jest więc jednons uu , jających warunkach nie wyklucza się możliwości wystąpienia dwuletnici genct .

Wrogami naturalnymi żerdzianki są dzięcioły, kowalik bargiel on gąsienicznikowate: Xornlcx fihfomtt.% Grutą /aóltirerzui nf/t|Wii> (n o qurramii Thorns