IMG22 (9)

342

Analogicznie można na podstawie pędów kontrolnych pobieranych na poc/ąiku czerwca ustalić średnia liczbę zdrowych poczwarek na jeden pęd i na całą koronę, a nanc pnie porównać te wielkość z liczbą zdrowych poczwarek. która zapowiada zer zupełny wj tabeli 8.24.

Kontrole liczebności piędzików przeprowadza sie w okresie rójki motyli, tj. późną y sienią, zakładając przed rójką pierścienic lepowe na pinach drzew kontrolnych na wysoko, ści 2 m. Następnie, aż do końca rójki, co 5 dni liczy sie samice przyklejone do lepu i znajdujące sie poniżej lepu (lab. 8.25) i porównuje wyniki z liczbami krytycznymi.

Zwalczanie wszystkich szkodników liściożcmych przeprowadza sie metodą chemiczną przez zraszanie lub zamgławianie drzewostanów insektycydami kontaktowymi, acylo-mocznikowymi o działaniu żołądkowym lub biopreparatami BT w okresie żerowania młodych gąsienic. Próby z chemiczną dcfoliacją dębów tuż po rozwinięciu liści przeciwko zwójce zielonecz.ee. jakkolwiek skuteczne, wobec ubocznych następstw dla całej biocenozy nie są kontynuowane. Zaleca się natomiast jako zabieg profilaktyczny protekcję późno rozwijającej sie formy dębu. która mniej jest narażona na żer zwójki, skoczonosa dębowca i innych foliofagów.

Szkodniki wtórne kontroluje sie w ramach przeglądu stanu sanitarnego lasu. Drzewa, których pnie są zasiedlone przez szkodniki wtórne, należy wyciąć i wywieźć z lasu lub spalić. Surowiec drzewny pozostawiony w Icsic lub na składnicach winien być zabezpieczony przed szkodnikami wtórnymi, a szczególnie przed szkodnikami technicznymi drewna, przez opryskanie odpowiednimi insektycydami. Czoła dłużyc dębowych winny być ponadto zamalowane białą farbą, co chroni przed pękaniem drewna, jak i przed zasiedlaniem drewna przez miazgowce. składające jaja w światła przewodów naczyniowych. Dłużyce zasiedlone należy natychmiast usuwać ze składnic lub przetrzeć, a odpady spalić.

Tabela 8.24

Liczby krytyczne poczwarek zwójki zieloneczki (wg llińskiego i Tropina, 1965)

Wek drzewostanu (tata)	10	20	30	40	50	60	70	80	90	100
Liczba zdrowych poczwarek zwójki zieloneczki w koronie	10	35	50	70	100	130	170	220	280	530

Tabela 8.25

Liczby krytyczne samic piedzików (wg Mińskiego i Tropina, 1965)

Wiek drzewostanu (lata)	10	20	30	40	50	60	70	80	90	^10tL
średnia bczba same na jednym drzewie	4.5	12	25	40	60	75	95	115	135	J50^

8.15. Owady żerujące na wiązie, jesionie i grabie oraz metody ich zwalczania

A    8

Rysunek 8.287

Śaęae odwloką u ogtotfkow Scdy-tus (wg Nunberga. 1964)-. A - oefo-dek wiązowiec - Scotytus sctkytus F„ B - oglodek wlelorzędowy Sco-lylus mutosMatus Marsh

8.15.1. Szkodniki wiązu

Na liściach wiązu żeruje niewiele gatunków owadów. 7 których część to gatunki polifagiczne. jak brudnica nieparka, kuprówka rudnica, piędziki. naliściaki. a część to gatunki związane tylko z wiązem, jak lorebnica wiązowa i mszyca wiązowo-porzcczkowa (Entomologia leśna T. I rys. 8.11) oraz naliścica wiązowa Galercella tulenia Miilt. (slonkowatc). Z uwagi na mały udział wiązu w drzewostanach Polski szkodniki liści nie mają znaczenia gospodarczego. Bardziej groż.ne dla wiązu, i to bardziej w zadrzcwieniach niż w lasach, są w Polsce, podobnie jak w Europie i Ameryce Północnej, szkodniki wtórne. a w zasadzie oglodki. które przenoszą holenderską chorobę wiązów, współuczestnicząc w katastrofalnej eliminacji tego gatunku drzewa.

Ogłodck wiązowiec - Srofynu scotytus F. Roi się w czerwcu i na początku lipca (rys. 8.287). Zasiedla pnie drzew osłabionych. sadowiąc się pod grubą korą. Chodniki macierzyste są równolegle do włókien, mają długość 1-10 cm. szerokość 2-3 mm. Chodniki larwalne liczne, niezbyt długie (rys. 8.288). Zimują larwy w żerow isku. Przepoczwarzenie następuje w maju i czerwcu na granicy kory i łyka

Młode chrząszcze po opuszczeniu żerowiska prowadzą żer uzupełniający w koronach wiązów, wygryzając krótkie, poprzeczne chodniki lub jamki w młodej korze i drewnie pędów (rys. 8.289). Powoduje to infekcję drzew przez grzyba Crru/iwon ulmi (Buis) C. Mor. {=Graphium uhm Schwarz.), powodującego holenderską chorobę wiązów. Zarodniki tego grzyba są przenoszone pod pokrywami oglodkow ze

Rysunek 8.288

Zer ogtodka wiąz owca na wewnętrzny stronm kory (wg Nunberga. 1964)