IMG94 (6)

Rysunek 22

Zasada trygonometryczna pomiaru wysokości

powyżej wierzchołka drzewa lub poniżej stawy drzewa, wówczas określa się różnicę ta* gensa kąta większego i tangcnsa kąta mniejszego-

Na zasadzie trygonometrycznej opana je« konstrukcja wysokościomicrza Rlumc-I.cissj (rys. 23). Przyrząd zbudowany jest z dwóch osłon metalowych skręconych śrubami. Osłony w górnej części przyrządu tworzą rurkę, w której w jednym końcu znajduje się przezicmik, w drugim - dwa poziomo umocowane kolec W dolnej części wysokościomierza znajduje się widoczna w oszklonym okienku podziałka wysokości. odpowiadająca odległościom 15. 20. 30 1 40 m, oraz podziałka kątowa. Odczyty wskazuje wahadło, które zwalnia przycisk znajdujący się z prawej strony przyrządu i blokuje przycisk znajdujący się pom-zej wy lotu tutki celowniczej

pion wychylił s»ę po przeciwnych stronach

Pomiar wysokości wykonuje się z odpowiedniej odległości od drzewa. Przy zwolnionym wahadle celuje się na wierzchołek drzewa, po czym wahadło należy zablokować Odczyt wykonujemy napodztalce dotyczącej odpowiedniej odległości Drugi pomiar, według łych samych zasad, wykonujemy po wycelowaniu przyrządu do podstawy drzewa Wysokość drzewa jest sumą odczytów, w przypadku kiedy

k«dy po„ dla obu Oto*™ znajdował    z rcj aa™, arrony z=,a podzialki.

Ibrynad zaopamony w dalmierz opaczny muz fa*. co pozwala na prze-prowadzeń,, połredmego poro,aro odlcjlofc, od dnewa Ute wjza a,c na drzewie cyfra zero do góry Parna, przez dalmierz, widzimy dwa rA>razy^KTOSŁmfc^wzgkf-

Rysunek 23

WyMkodaeoMa Blume-LortM U prawoj strony tata stuzące do porTweru odlewie.)

zera podziałki. lub różnicą odczytów.

*m siebie Oddalając się od drzewa, zwiększamy przesunięcie obrazów, natomiast zlizując się do drzewa, zmniejszamy przesunięcie obrazów. W odległości od drze-równej 15 m staniemy wówczas, kiedy pasek z zerem znajdującym się na łacie jednego obrazu pokryje się paskiem oznaczonym liczbą 15, znajdującym się na łacie dnjgiego obrazy. Łata pozwala na znalezienie odległości od drzewa równej 15.20. 30i40m.

W terenie pochylonym, kiedy me mierzymy odległości poziomej, zmierzoną wysokość drzewa należy pomnożyć przez współczynnik, który zależy od kąta pochylenia terenu. Kąt pochylenia jest łatwy do pomiaru dzięki podziałcc kątowej. Odpowiednie współczynniki zawarte są w tabelce przymocowanej do przyrządu.

Z innych przyrządów opartych na zasadzie trygonometry cznej na uwagę zasługuje wysokościomierz Matusza oraz różnego typu wysokościomierze firmy SUUNTO.

C. Błędy popełniane przy pomiarze wysokości¹

Przy pomiarze wysokości istotna przyczyna błędów wynika z pochylenia drzewa Irys. 24). Wykonując pomiar z kierunku pochylenia drzewa i z odległości OA. otrzymamy odcinek OC, który określa wzór;

Rysunek 24

Analiza błędów wysokości wynikających z pochylenia drzewa

(16)

OC = /j'-^-    (2.5)

a-x

gdzie:

h' - wysokość pionowa drzewa. a - odległość mierzącego od drzewa. x - odległość rzutu wierzchołka od podstawy drzewa.

Gdy pomiar wysokości wykonamy z kierunku przeciwnego do wychylenia drzewa i z odległości OB. wówczas otrzymamy odcinek OE, który określa wzór:

OE = h' —7— a +jc

A będzie obarczona błędem dodatnim, natomiast

Wysokość mierzona z punktu z punktu B błędem ujemnym

1

Obszerne badania dotyczące dokładności pomiam wyrokoict prowadzili Grachowakt 1 I9ł)j) 1 Rymer-DudniWkn < 1977).