2111 3"
k
% Vv W
g
Po
SM
I W \l
i
SteS
SS
Ml 11
»ess
31
fijęi
ŁJ||| ii
'wWnl\
£ŚiJS
lilii
N*®
RK
ztatów narusza fc ejściem od dwsui,: nno zachodzie f oces zajdzie, cmi-i I jest suną B negoAfl. z nie oddziafyw^-j lżyć, ale i prc^J ‘OpOWjf Bi
jturze /nożi^JJ często B równia
m
^^cząsteczkowych w bezpostaciowym osadzie. Często możemy zaobser-^Eva<f powolne przejście amorficznego strątu w dobrze wykształcone mo-Huyształy.
Byfcres fazowy krystalizacji białka
Hiłka krystalizujemy z ich roztworów wodnych. Warunkiem krystalizacji Broztworu jest uzyskanie stanu nasycenia, a w istocie nawet znacznego K:esycenia. Roztwór nasycony pozostaje w stanie równowagi z osadem, nztwór przesycony ma wyższe stężenie. Należy jednak odróżnić czysty ■ztwór przesycony od roztworu przesyconego w obecności osadu. ■ pierwszym przypadku metastabilna sytuacja może trwać wiecznie, I drugim nadmiar substancji rozpuszczonej momentalnie ulega wytrące-■u, zasilając osad. Ta dwoistość efektu wiąże się z termodynamicznie koszernym procesem wytworzenia w pierwszym przypadku nowej fazy, tj. du. Powstanie nowej fazy w układzie zawsze wiąże się z koniecznością Hbkonania bariery aktywacji tego procesu. Ilustruje to proste ale zaskakują-He doświadczenie. Gdy pod kloszem postawimy dwa otwarte naczynia -Bdno ze stężonym roztworem, drugie puste i nic nie będzie się działo. Gdy Bdnak drugie naczynie będzie zawierać roztwór rozcieńczony, dyfuzja par Rozpuszczalnika szybko doprowadzi do wyrównania stężeń, tj. do ubytku Rozpuszczalnika z roztworu rozcieńczonego i jego kondensacji w drugim Raczyniu. Tu proces dyfuzji zachodził bez przeszkód, gdyż nie wiązał się ■powstaniem nowej fazy.
Wykres fazowy dla procesu krystalizacji białka konstruujemy zwykle, fcdkładając na osi odciętych stężenie czynnika strącającego, a na osi rzęd-lych 1 stężenie białka (Rys. 11.1). Krzywa rozpuszczalności dzieli wykres ta dwie części: pod nią jest roztwór nienasycony, nad - roztwór przesyco-ly. Jednak z powodu konieczności pokonania bariery aktywacji przy forowaniu nowej fazy, tj. zarodków krystalizacyjnych, obszar przesycony zieli się na dwie części. Tuż nad krzywą rozpuszczalności mamy obszar etastabilny, w którym zarodki mogą wzrastać lecz nie powstaną sponta-icznie. Ich uformowanie może zostać wymuszone dopiero bardzo wyso-[kim przesyceniem, charakteryzującym obszar labilny.