IMG293

ELLIOT ARONSON

Jedynym układem warunków, po którym spodziewaliśmy¹^ tego, że wytworzy dysonans, jest układ o dużej hipokryzji - tj. ten, w który® badani przygotowywali taśmę wideo i mieli sposobność wyłowienia zna-mięci sytuacji, w których nie używali prezerwatyw. Jakich sposobów redukcji dysonansu spodziewaliśmy się po nich? Wzrostu siły dążenia do używania prezerwatyw w przyszłości. I to: jest dokładnie to, co uzyskaliśmy. Ci badani, którzy znaleźli Się w warunkach dużego dysonansu (hipokryzji), wykazywali najbardziej zdecydowany zamiar częstszego używania prezerwatyw. Co więcej, dwa miesiące później badani z grupy dużego dysonansu mieli większą tendencję do deklarowania częstego korzystania z prezerwatyw niż badani z trzech pozostałych grup.

W eksperymencie uzupełniającym (Stone i in. 1994) spotęgowali^ manipulacje z pierwszego eksperymentu i wykorzystaliśmy „behawioroidal-ną” miarę zmiennej zależnej. Konkretnie, w każdym z opisanych wyżej wariantów dawaliśmy następnie badanym okazję do nabycia prezerwatyw po cenie znacznie niższej od wartości nominalnej (10 centów za każdą). Wyniki były całkowicie zgodne z przewidywaniami^ Co najmniej 83% badanych z grupy hipokryzji zakupiło prezerwatywy; ten procent był znacznie wyższy niż w każdej z trzech pozostałych grup, między którymi nie było żadnych znaczących różnic. Efekt był silny i długotrwały: trzy miesiące po wywołaniu hipokryzji sondaż telefoniczny wykazał, że 92% badanych z grupy hipokryzji ciągle systematycznie używa prezerwatywy to wynik znacząco odmienny od wyniku grup kontrolnych. ■

W dalszym ciągu zwiększaliśmy nasze zaufanie do skuteczności paradygmatu „wywoływania hipokryzji”, testując ten paradygmat w innej sytuacji, w której mogliśmy wykorzystać bezpośrednią behawioralną miarę zmiennej zależnej. Znaleźliśmy takową we wspólnej łazience z prysznicami, w budynku mieszczącym szatnie dla osób z naszego kampusu uprawiających sport. Jak zapewne wiecie, środkowa Kalifornia cierpi z powodu chronicznego niedoboru wody. Na terenie naszego kampusu administracja ciągle próbuje znaleźć sposoby nakłonienia studentów do oszczędzania wody. Dlatego zdecydowaliśmy się przetestować nasze hipotezy poprzez wykorzystanie teorii dysonansu i wywoływania hipokryzji do przekonania studentów, by krócej brali prysznic. Zauważyliśmy, że chociaż niemożliwe jest, ze względu na granice przyzwoitości, wchodzenie za ludźmi do sypialni i obserwowanie ich zachowań związanych ze sferą używania prezerwatyw, całkiem możliwe jest wchodzenie za ludźmi do wspólnych łazienek z prysznicami i obserwowanie ich zachowań w trakcie brania prysznica,- -m

W tym eksperymencie (Dickerson i in. 1992) weszliśmy do uniwersyteckiego budynku dla sportowców i zatrzymywaliśmy studentki, właśnie zakończyły pływanie w mocno chlorowanej wodzie prysznic. Tak jak w eksperymencie z prezerwatywami,

WmUT

^czekała

IBi i

EHUMB !

: u zmierzyć c Wwarun

jenie odpowń Hory składał Jadanym ich gnie pod pr Wyniki iwierdziłiśm; badanych nie i którym sl i uświadamia krótkie prys:

-<.?»* prze obejmował ! loka tylko

*iw

jSch