IMGA53 (2)

Czerwona Czapeczka to dziecko, które zmaga się z problemami okresu dojrzewania, ale emocjonalnie ni» jest jeszcze do nich przygotowane, gdyż nie rozwiąż swoich wcześniejszych problemów edypalnych. Na fakt że Czerwona Czapeczka jest dojrzalsza od Jasia i Mai.* gosi, wskazuje jej dociekliwa postawa wobec tego, co napotyka w świecie. Jaś i Małgosia nie zadają sobie żadnych pytań dotyczących domku z piernika ani tego, kim jest czarownica. Czerwona Czapeczka chciałaby wszystko wiedzieć, jak o tym świadczy upominanie jej. przez matką, aby nie zaglądała do kątów. Wszedłszy do domu, spostrzega ona, że coś jest nie w porządku, bo babcia „wygląda bardzo dziwnie”, ale wprowadza w błąd przebranie wilka. Dziewczynka próbuje rozpo* znać, co widzi, pytając babcię, czemu ma wielkie uszy, oczy, ręce i straszne zęby. Pytania te mają związek z czterema zmysłami: słuchem, wzrokiem, dotykiem' i smakiem; dorastające dziecko korzysta z wszystkich tych zmysłów, aby zrozumieć świat.

Baśń o Czerwonej Czapeczce najpierw w symboliczny sposób ukazuje niebezpieczeństwa, na jakie dziewczynkę w okresie dorastania narażają konflikty edypal-ne — a następnie przedstawia jej ocalenie, dające początek wolnemu już teraz od konfliktów dojrzewaniu Postacie macierzyńskie, które w Jasiu i Małgosi były j wszechpotężne (matka i czarownica), tutaj tracą wszel- \ kie znaczenie: matka i babcia są bezsilne — ani nic stanowią zagrożenia, ani nie zapewniają opieki. Natomiast wszechpotężna jest tu postać męska, rozszczepiona na przeciwstawne postacie niebezpiecznego uwodziciela, który, gdy nie napotyka oporu, gubi dobrą babci? > i dziewczynkę — oraz myśliwego, który jest obrazek odpowiedzialnego i silnego ojca, zdolnego wybawić dzic* cko.

Fabuła baśni przebiega tak, jakby bohaterka próbo* wala zrozumieć sprzeczności zawarte w naturze n# czyzny, doświadczając na sobie działania wszystki^ aspektów jego osobowości: egoistycznych, aspołeczny^

gwałtownych i potencjalnie destrukcyjnych tendencji, właściwych jego id (wilk) oraz nieegoistycznych i opiekuńczych skłonności ego (myśliwy).

Czerwona Czapeczka dlatego należy do ulubionych postaci baśniowych, gdyż mimo że jest cnotliwa, wystawiona zostaje na pokusę, a nadto — ponieważ los jej poucza, że jeśli będziemy ufać w dobre intencje każdego (co wydaje się rzeczą tak piękną), to możemy wpaść w pułapkę. Gdyby w nas samych nie było czegoś, co sprawia, że pociąga nas wielki i zły wilk, nie miałby on nad nami żadnej władzy. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć jego naturę, choć jeszcze ważniejsze — pojąć, dlaczego ma on dla nas taki urok. Naiwność miewa wiele czaru, ale byłoby niebezpiecznie pozostawać osobą naiwną całe życie.

Jednakże wilk to tutaj nie tylko mężczyzna-uwodzi-ciel; reprezentuje on wszelkie aspołeczne, zwierzęce tendencje w każdym z nas. Czerwona Czapeczka, poniechawszy cnót dziecka w wieku szkolnym, które „idzie prosto”, jak tego wymaga jego zadanie, zamienia się na powrót w dziecko w wieku edypalnym, szukające wyłącznie przyjemności. Ulegając wilkowi, umożliwia mu ona zarazem pożarcie babci. W tym miejscu w opowieści znajduje wyraz jeden z nie rozwiązanych przez bohaterkę problemów edypalnych, a połknięcie dziewczynki przez wilka staje się zasłużoną karą za postępowanie, które umożliwiło wilkowi usunięcie postaci macierzyńskiej. Już nawet czteroletniemu dziecku narzuca się pytanie, do czego zmierza Czerwona Czapeczka, gdy odpowiadając wilkowi, daje mu szczegółowe wskazówki, jak dostać się do domu babci. Czemu miałyby służyć tak dokładne wiadomości — zapytuje siebie dziecko — jak nie temu, aby wilk na pewno do tego domu trafił? Jedynie dorośli, którzy odmawiają baśniom sensu, mogą tu nie dostrzegać, że nieświadome treści psychiczne skłaniają Czerwoną Czapeczkę do działań mających na celu pozbycie się babci.

Babcia także nie jest całkowicie bez winy. Małej

26

27