84
wytwarzać się duża wypływie*, stosuje się typ b ze zwiększoną pojemnością magazynka. Przy wykonywaniu odkuwek okrągłych o małej wypływce stosuje się rowek bez magazynku - typ c. Rowek d stosuje się przy (cudu na prasach.
Wielkość i wymiary rowków na wypływkę dobiera się z normy PN-74/H-94301 (tabl. 8 1) na podstawie obliczonej wysokości h. Dla odkuwek okrągłych w płaszczyźnie podziałowej wysokość mostka określa się ze wzoru:
(8.1)
h = 0,0133-d,
gdzie:
d - średnica odkuwki w płaszczyźnie podziałowej
i
b)
Rys. 8.1 Typy rowków na wypływkę
a), b), c) kształty rowków przy kuciu na młotach, d) kształt rowka przy kuciu na prasach, h - wysokość mostka na wypływkę, b - wysokość magazynku, li - długość mostka, - wysokość magazynku
Tablica 8.1
Wymiary rowków na wypływkę
Lp. |
h 1 b |
R mm |
Rowek 1 |
Rowek 2 |
Rowek 3 | |||||||
mm |
mm |
U mm |
h mm |
S, cm3 |
li mm |
h mm |
s, cm3 |
Jl mm |
h mm |
Sr cm3 | ||
' ł •: |
0,6 |
3 |
1 |
6 |
18 |
0,52 |
6 |
20 |
0,61 |
8 |
22 |
0,74 |
2 |
0,8 |
3 |
1 |
6 |
20 |
0,69 |
7 |
22 |
0,77 |
9 |
25 |
0,88 |
i |
1.0 |
3 |
1 |
7 |
22 |
0,80 |
8 |
25 |
0,91 |
10 |
28 |
1,04 |
4 |
1,6 |
3£5 |
1,5 |
i |
22 |
1,02 |
9 |
25 |
1,31 |
U |
30 |
1,55 |
potrzebnych do ukształtowania jest tym większa, im odkuwka jest bardziej złożona i posiada zróżnicowane kształty. Odpowiednio do liczby zabiegów matrycowania wykonywanych na jednej odkuwce rozróżnia się:
Pierwszą grupę wymiarów rowków (rowek 1) zaleca się stosować przy odkuwkach, dla których materiał jest spęczany w trakcie kucia. Grupę wymiarową 2 zaleca się stosować przy kuciu prostych odkuwek przez wyciskanie. Trzecią grupę zaleca się stosować przy kuciu metodą wyciskania odkuwek złożonych.
Liczba zabiegów w procesie kucia zależy przede wszystkim od kształtu odkuwki. Dlatego też dla usystematyzowania opracowywania procesu technologicznego kucia na młotach odkuwki podzielono na trzy grupy: |§|
I grupa - odkuwki o osi wydłużonej, ™
II grupa - odkuwki okrągłe i zbliżone do zarysu okrągłego w płaszczyźnie podziałowej, ni grupa - odkuwki posiadające cechy I i II grupy.
Liczbę zabiegów kucia, a tym samym liczbę wykrojów potrzebnych do ukształtowania odkuwki wyznacza się w odmienny sposób dla podanych grup odkuwek. Liczba wykrojów
- kucie matrycowe jednowykrojowe,
- kucie matrycowe wielowykrojowe,
- kucie matrycowe kombinowane.
Kucie matrycowe jednowykrojowe (rys. 8 2) odznacza się tym, że matryca posiada tylko jeden wykrój - wykańczający. Odkuwkę wykonuje się bezpośrednio z odcinka materiału wsadowego dla prostych odkuwek lub z poprzednio przygotowanej przed kuwk i kształtowej dla odkuwek bardziej złożonych. Dla odkuwek wymagających kucia w większej liczbie wykrojów stosuje się kucie w matrycy wielowykrojowęj, która posiada wykroje (rys. 8.2): 1 - przygotowawcze - do kształtowania przedkuwki, 2 - wykrój wstępnie kształtujący i 3 - wykańczający. Kucie wielowykrojowe jest znacznie kosztowniejsze i trudniejsze w opanowaniu technologii, dlatego ta metoda jest ekonomicznie uzasadniona przy produkcji seryjnej i wieloseryjnej.
Kucie kombinowane polega na kształtowaniu za jednym nagrzaniem w kilku kolejnych matrycach jednowykrojowych zamocowanych na kilku maszynach, które tworzą jedno gniazdo produkcyjne. Można również kuć tym sposobem w kilku matrycach na jednej maszynie w przypadku mniejszych odkuwek.
2.1. Kucie odkuwek osiowosymetrycznych
Odkuwki osiowosymetryczne, które posiadają proste kształty, kuje się w matrycy jed-nowykrojowej. Zależnie od wymiarów materiału wsadowego oraz od głównych wymiarów odkuwki wsad może być bezpośrednio kuty w wykroju wykańczającym matrycy lub może być poddawany wstępnemu spęczaniu.
Proces wykonywania odkuwek osiowosymetrycznych z kołnierzem (rys 8.3) zależy od średnicy materiału wsadowego Dw. Jeżeli Dw > d, odkuwki można wykonywać bezpośred- J nio w wykroju wykańczającym. Jeżeli D„ < d i H > 2Hk, to stosuje się dodatkowo wstępne spęczanie.
Przy wykonywaniu odkuwki pierścieniowej z wyraźnie zaznaczonym wieńcem (rys.8.4) wysokość wieńca Hw i grubość tarczy g decydują o zastosowaniu liczby zabiegów | kucia:
- przy H«/g < 1,3 - materiał nie wymaga spęczania, gdyż ułożony w środkowej części wykroju wypełnia wieniec bez trudności,
- przy H*/g > 1,3 - materiał należy spęczyć tak, aby jego średnica miała pośrednią wartość między wewnętrzną i zewnętrzną średnicą wieńca,