P1010136 (4)

84

wytwarzać się duża wypływka, stosuje się typ b ze zwiększoną pojemnością magazynka. Przy wykonywaniu odkuwek okrągłych o małej wypływce stosuje się rowek bez magazynku - typ c. Rowek d stosuje się przy kuciu na prasach.

Wielkość i wymiary rowków na wypływkę dobiera się z normy PN-74/H-94301 (tabl. 8.1) na podstawie obliczonej wysokości h. Dla odkuwek okrągłych w płaszczyźnie podziałowej wysokość mostka określa się ze wzoru:

(8.1)

h = 0,0133-d,

gdzie:

d - średnica odkuwki w płaszczyźnie podziałowej

Rys. 8.1 Typy rowków na wypływkę

a), b), c) kształty rowków przy kuciu na młotach, d) kształt rowka przy kuciu na prasach, h - wysokość mostka na wypływkę, b - wysokość magazynku,

1, - długość mostka, b - wysokość magazynku

Tablica 8.1

Wymiary rowków na wypływkę

—	n	b	R	Rowek 1			Rowek 2			Rowek 3
Lp				Ii	|	s,	li	b	s,	I.	b	s,
	mm	mm	mm	mm	mm	cm^1	mm	mm	cm^3	mm	mm	cm^3
1	0,6	3	1	6	18	0,52	6	20	0,61	8	22	0,74
2	0,8	3	1	6	20	0,69	7	22	0,77	9	25	0,88
3	ł.O	3	!	7	22	0,80	8	25	0,91	10	28	1,04
4	1.6	3,5	1,5	8	22	1,02	9	25	1,31	11	30	1,55

Pierwszą grupę wymiarów rowków (rowek 1) zaleca się stosować przy odkuwkach, dla których materiał jest spęczany w trakcie kucia. Grupę wymiarową 2 zaleca się stosować przy kuciu prostych odkuwek przez wyciskanie Trzecią grupę zaleca się stosować przy kuciu metodą wyciskania odkuwek złożonych.

Liczba zabiegów w procesie kucia zależy przede wszystkim od kształtu odkuwki. Dlatego też dla usystematyzowania opracowywania procesu technologicznego kucia na młotach odkuwki podzielono na trzy grupy:

I    grupa - odkuwki o osi wydłużonej,

II    grupa - odkuwki okrągłe i zbliżone do zarysu okrągłego w płaszczyźnie podziałowej,

Ul grupa - odkuwki posiadające cechy I i II grupy.

Liczbę zabiegów kucia, a tym samym liczbę wykrojów potrzebnych do ukształtowania odkuwki wyznacza się w odmienny sposób dla podanych grup odkuwek. Liczba wykrojów potrzebnych do ukształtowania jest tym większa, im odkuwkajest bardziej złożona i posiada zróżnicowane kształty. Odpowiednio do liczby zabiegów matrycowania wykonywanych na jednej odkuwce rozróżnia się:

-    kucie matrycowe jednowykrojowe,

-    kucie matrycowe widowykrojowe,

-    kucie matrycowe kombinowane.

Kucie matrycowe jednowykrojowe (rys. 8.2) odznacza się tym, że matryca posiada tylko jeden wykrój - wykańczający. Odkuwkę wykonuje się bezpośrednio z odcinka materiału wsadowego dla prostych odkuwek lub z poprzednio przygotowanej przedkuwki kształtowej dla odkuwek bardziej złożonych. Dla odkuwek wymagających kucia w większej liczbie wykrojów stosuje się kucie w matrycy widowykrojowęj, która posiada wykroje (rys. 8.2): 1 - przygotowawcze - do kształtowania przedkuwki, 2 - wykrój wstępnie kształtujący i 3 - wykańczający. Kucie widowykrojowe jest znacznie kosztowniejsze i trudniejsze w opanowaniu technologii, dlatego ta metoda jest ekonomicznie uzasadniona przy produkcji seryjnej i widoseryjnęj.

Kucie kombinowane polega na kształtowaniu za jednym nagrzaniem w kilku kolejnych matrycach jednowykrojowych zamocowanych na kilku maszynach, które tworzą jedno gniazdo produkcyjne Można również kuć tym sposobem w kilku matrycach na jednej maszynie w przypadku mniejszych odkuwek.

2.1. Kucie odkuwek osiowosymetrycznych

Odkuwki osiowosymetryczne, które posiadają proste kształty, kuje się w matrycy jed-nowykrojowęj. Zależnie od wymiarów materiału wsadowego oraz od głównych wymiarów odkuwki wsad może być bezpośrednio kuty w wykroju wykańczającym matrycy lub może być poddawany wstępnemu spęczaniu

Proces wykonywania odkuwek osiowosymetrycznych z kołnierzem (rys. 8.3) zależy od średnicy materiału wsadowego D«. Jeżeli D. > d, odkuwki można wykonywać bezpośrednio w wykroju wykańczającym Jeżeli D„ < d i H > 2Hł to stosuje się dodatkowo wstępne spęczanie.

Przy wykonywaniu odkuwki pierścieniowej z wyraźnie zaznaczonym wieńcem (rys. 8.4) wysokość wieńca H. i grubość tarczy g decydują o zastosowaniu liczby zabiegów kucia:

-    przy YUg < 1,3 - materiał nie wymaga spęczania, gdyż ułożony w środkowej części wykroju wypełnia wieniec bez trudności,

-    przy H«/g > 1,3 - materiał należy spęczyć tak, aby jego średnica miała pośrednią wartość między wewnętrzną i zewnętrzną średnicą wieńca.