IMGp09 (3)

i skłonność do płaczu, nieśmiałość. Dziecko o wymienionych cechach wyraża w rysunku mniej kolorów. ..Kolory są mniej żywe, blade lub szare, a także ciemne. Można je określić jako smutne, kreska jest mniej rozmachowa, a nacisk kredki słabszy”²⁹.

Do celów diagnostycznych najczęściej wykorzystujemy rysunek dowolny dziecka oraz rysunek człowieka (postać), w którym dzieci mogą wyrażać swoje cechy zachowań i właściwości rozwoju. Poniżej podane kryteria analizy opracowano na podstawie wcześniej cytowanej literatury.

Kryteria diagnozowania dziecka na podstawie rysunku³⁰

Rysunek dowolny

1) Analizując go, bierzemy pod uwagę nacisk ołówka na kartkę papieru widoczny w śladzie rozmachu kreski, co świadczyłoby o podwyższonej emocjonalności dziecka,

-    silna kreska, szeroki rozmach - żywa emocjonalność,

-    ledwo zauważalny nacisk kredki, maleńki rozmach - lęk-liwość. niepewność, wycofywanie,

-    przebijanie kieski na drugą stronę - agresja,

²⁹    Ibidem, s. 49.

³⁰    Kryteria zostały opracowane na podstawie dotychczasowych badań i literatury: M Braon-Gałkowska. Test rysunku.... op. ciL; S. Szuman. Sztuka dziecka, WSiP, Warszawa 1990; tenże. Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, 1985; B. Homowski, Badania nad rozwojem psychicznym dzieci i młodzieży na podstawie rysunku postaci ludzkiej, 1982; S. Popek. Aktywność twórcza dzieci i młodzieży, 1988; tenże. Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży, 1978; tenże. Barny i psychika. Percepcja, ekspresja, projekcja, 1999; P. Wallem, A. Carabier. D. Engelhatl Rysunek dziecka. 1993; G.D. Oster, P. Gould, Rysunek w psychoterapii, op. cit.; R. Fleck-Bangen. O czym mówią rysunki dzieci. Dostrzeganie i rozumienie zawartych w nich znaków. Poradnik dla rodziców i pedagogów, 2001; S. Chermet-Carroy. Zrozum rysunki dziecka, czyli jak interpretować rysunki małych dzieci. Kolory, kształty, postacie. 2005; A. Kalbarczyk, Najważniejsze lata. czyli jak rozumieć rysunki małych dzieci. Rozwój osobowości dziecka w wieku od 2 do 6 lal na podstawie jego rysunków, 2007.

157