IMGw54 (3)

9V mOKtłW J

tywnymi zachowaniami Pozytywne uzależnienie występuje, je<j|; . nnść spełnia sześć podstawowych kryteriów:    '' 4|

nic może konkurować’ / innymi, codziennymi działaniami p₀₍j_e przez jednostkę,    ¹    ' \

musi być stosunkowo łatwa do ukończenia, może być wykonywana samodzielnie, musi stanowić pewną, istotną dla jednostki wartość, skutkuje widocznymi postępami, nie potęguje samokrytycyzmu.

Majchrzak i Ggińska-Bulik [2010] zauważają, że Glasser nie uwzględnił jej koncepcji istotnych elementów „negatywnego" uzależnienia w postaci rancji czy zespołu odstaw ienia. Trudno też zgodzić się ze stwierdzeniem, że ^ wnnie po sieci nie współzawodniczy z innymi aktywnościami, czy też ^ łatw e do zakończenia.    ^{Ic 1}

Jeszcze inną koncepcją, wyjaśniającą nadmierne angażowanie się w wu ną rzeczywistość jest koncepcja Beard, oparta na biopsychospołecznym m₀₍i uzależnień, łączącym aspekty biochemiczne, genetyczne, psychologiczne, rodzim,*¹ i kulturowe. Według autorki [Beard, 2005] to przede wszystkim zmiany bio] * P gic/nc i neurochemiczne, a szczególnie niedobór serotoniny i dopaminy, prowad° do angażowania się w uzależniające zachowanie. Wzmożona aktywność w j_nj/ U necie pozwala jednostce na zmianę stanu psychicznego i pomaga w utrzymani stanu homeostazy. Pojawiające się pozytywne emocje, w postaci uczucia ptą jemności, podniecenia, nadziei czy zaskoczenia mogą skutkować wytworzeniem się psychicznej zależności, wyrażającej się w dążeniu do przeżywania doznań jakich dostarcza korzystanie z cyberprzestrzeni. Jednocześnie użytkowanie sieci jest wzmacniane poprzez uzyskiwanie nowych informacji czy łatwość kontaktu 1 innymi (np. w postaci otrzymywanych maili). Beard podkreśla także znaczenie społecznych mechanizmów biorących udział w tworzeniu behawioralnej zależności. Sieć może z jednej strony stanowić ucieczkę od problemów rodzinnych, a z drugiej pozwala na nawiązywanie nowych znajomości. Kulturowy aspekt angażowania się w sieć jest związany z technologicznie zaawansowanym społeczeństwem wymuszającym na swoim członku jej użytkowanie w taki sposób,by | stał się jej pełnoprawną i przystosowaną jednostką. Koncepcja Beard jest najbardziej wieloaspektową koncepcją spośród istniejących, jednakże wymagana jest jej weryfikacja.

Próby diagnozowania zachowań związanych z intemetem miały miejsce także w Polsce. Woronowicz [2001], w oparciu o klasyfikację - ICD-10, przyjął następujące kryteria diagnostyczne siecioholizmu:

silna potrzeba lub poczucie przymusu korzystania z intemetu,

- subiektyw ne przekonanie o zmniejszonym stopniu autokontroli zachowań wiązanych / intemetem dotyczących powstrzymywania się od korzystania z siec i ograniczania czasu poświęcanego na surfowanie po niej,

„ występowanie, przy próbach przerwania lub ograniczenia korzystania z internet niepokoju, rozdrażnienia czy gorszego samopoczucia oraz ustępowanie tych stanów z chwilą powrotu do komputera,

_ spędzanie coraz większej ilości czasu w intemecie w celu uzyskania zadowolenia czy dobrego samopoczucia, które poprzednio osiągane było w znacznie krótszym czasie,

- postępujące zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz intemetu,

| korzystanie z intemetu pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i społecznych), o których wiadomo, że mają związek ze spędzaniem czasu w intemecie.

Autor podkreśla, że aby móc dokonać pełnego rozpoznania, to spośród wyżej wymienionych symptomów w ciągu ostatniego roku muszą pojawić się co najmniej trzy. Z kolei, według kryteriów diagnostycznych DSM-IV [Woronowicz, 2009], na szkodliwy model korzystania z intemetu składa się występowanie trzech spośród niżej zamieszczonych objawów:

•    tolerancja rozumiana jako: a) potrzeba korzystania z intemetu przez coraz dłuższy czas, aby uzyskać zadowolenie lub b) wyraźny stopniowy spadek satysfakcji osiągany w ciągu tego samego czasu;

•    objawy odstawienia manifestujące się: a) zespołem abstynencyjnym, przejawiającym się występowaniem co najmniej dwóch spośród następujących objawów, występujących w ciągu kilku dni (do ok. 1 miesiąca) po zaprzestaniu lub ograniczeniu korzystania z intemetu: pobudzenie psychoruchowe, niepokój lub lęk, obsesyjne myślenie o tym, co się dzieje w intemecie, fantazje i marzenia senne na temat intemetu, celowe lub mimowolne poruszanie palcami w sposób charakterystyczny dla pisania na klawiaturze; b) korzystaniem z intemetu celem uniknięcia przykrych objawów pojawiających się po „odstawieniu” intemetu;

•    częste przekraczanie planowanego wcześniej czasu przeznaczanego na korzystanie z intemetu;

| utrwalona potrzeba lub nieudane próby ograniczania intemetu bądź zaprzestania korzystania z niego;

| poświęcanie dużo czasu na wykonywanie czynności związanych z intemetem np. kupowanie książek na temat intemetu, sprawdzanie nowych przeglądarek stron WWW, porządkowanie ściągniętych z intemetu materiałów, itp.);

•    ograniczanie lub rezygnacja z aktywności społecznej, zawodowej lub rekreacyjnej na rzecz korzystania z intemetu;

•    korzystanie z intemetu, pomimo świadomości doświadczania trwałych lub narastających problemów somatycznych, psychologicznych bądź społecznych spowodowanych nadmiernym użytkowaniem intemetu.