ciśnień barometrycznych między gorącymi gazami spalinowymi wewnątrz komina a chłodniejszym powietrzem w zewnętrznej atmosferze.
Naturalny ciąg komina zależy od wielu rozmaitych czynników, nieraz trudno uchwytnych, które w mniejszym lub większym stopniu wpływają na wielkość jego siły. A więc poza różnicą temperatur gazów spalinowych w kominie i otaczającego powietrza, istotne znaczenie ma wysokość komina, wielkość i kształt jego przekroju w świetle (tzw. drążą kominowa), szybkość przepływu gazów w kominie, tarcie gazów o ściany komina oraz bezwładność masy gazów podczas ich ruchu w kominie. Istnieją jeszcze inne czynniki, jak lepkość gazów, ssące działanie zewnętrznych prądów powietrznych, bezwietrzna pogoda i in.
Miarą ciągu jest liczba mm słupa wodnego, która równocześnie wyraża ciśnienie w kG/m2, gdyż 1 mm H20 = 1 kG/m2.
Oczywiście, omawiając czynniki mające wpływ na ciąg w kominie, uwzględniamy tylko te spośród nich, których działanie występuje w samym kominie, natomiast nie bierzemy pod uwagę czynników zależnych od budowy i pracy kotła, rodzaju paliwa, jakości i stanu obmurza kotła oraz rodzaju i długości czo-pućha, ponieważ do racjonalnego zaprojektowania komina potrzebna jest wielkość wymaganego ciągu przy wlocie gazów spalinowych do komina, w miejscu zasuwy pomiędzy czopuchem a kominem.
Wielkość ciągu, wyrażoną w kG/m2 lub w mm słupa wody, podaje projektant kotła parowego, a zaprojektowany komin musi zabezpieczyć ten wymagany ciąg. Orientacyjnie potrzebna siła ciągu zwykle wynosi: dla węgla kamiennego 12-f-18 mm II,O,
„ „ brunatnego 184-25 „ „
Wielkość ciągu naturalnego C w kominie (przy zasuwie czopuchowej) można wyrazić następująco
C = C0-Ct-Cb
gdzie:
Co — ciąg statyczny, zależny od wysokości komina, ciśnienia barometrycznego powietrza, ciężaru właściwego gazów i powietrza oraz ich temperatur;
Ct — opory spowodowane tarciem gazów o ściany komina, zależne od wymiarów komina i jego wewnętrznej powierzchni, ciśnienia barometrycznego powietrza, ciężaru właściwego gazów, temperatur i szybkości gazów w kominie;
Cb — opory bezwładności masy gazów podczas ich ruchu w kominie, zależne od szybkości g2zów w kominie, ciśnienia barometrycznego powietrza, ciężaru właściwego i temperatur gazów.
Wielkość ciągu statystycznego C0 stanowi różnica ciężarów słupa gazów spalinowych w kominie i słupa powietrza atmosferycznego, o przekroju 1 m2 i wysokości równej wysokości komina H:
H ■— wysokość komina [m], mierzona od poziomu rusztu paleniska,
yp -— ciężar 1 m3 powietrza [kG/m3] przy temperaturze powietrza zewnętrznego tp
i ciśnieniu barometrycznym powietrza b [mm Hg]
• . . • --y-
760 273 + tp
■ • -V
yvo — ciężar l m3 powietrza [kG/m3] przy t — 0° i ciśnieniu 760 mm Hg,
Vgśr -— ciężar 1 m3 gazów spalinowych [kG/ms] przy temperaturze tgo i ciśnieniu barometrycznym powietrza b [mm Hg] ~
b 27Syg0
ygtr — -* t-»
tgo
ygo — ciężar 1 m3 gazu spalinowego [kG/m3] przy t = 0= i 760 mm Hg,
td+tg
tgo — średnia temperatura gazów' w kominie tg0 — -,
2
ta — temperatura gazów spalinowych przy wlocie do komina, tg — temperatura gazów spalinowych przy wylocie z komina.
Wielkość oporów tarcia gazów o ściany komina Ct można obliczyć następująco:
k°'31i v2 y,jsr
Ct = rl •- -- --,
W* 100 2g
gdzie:
k — wskaźnik chropowatości, przyjmowany w zależności od rodzaju materiału na wewnętrznej powierzchni komina: np. dla cegły k — 10, dla betonu k — 7, dla stali
k — 5,
d — średnia średnica [m] komina w świetle drąży kominowej, v — średnia prędkość [m/s] przepływu gazów spalinowych w kominie, g = 9,81 m/s* — przyśpieszenie ziemskie.
Wielkość oporów bezwładności masy gazów w kominie Ct można ująć następująco:
Ct = v2
ygśr
2g
Ciężar powietrza można przyjmować:
ypo = 1,293 kG/m3.
Ciężar gazów spalinowych o zawartości 10% C02 wynosi: dla węgla kamiennego ygo = 1,325 kG/m3,
„ brunatnego ygo = 1,270 „ .
27