lastscan10

III PRZESTRZEŃ GEOPOLITYCZNA PAŃSTWO I NARÓD - POJECIE PAŃSTWA

Państwo jest terytorialna i suwerenna organizacja przymusu, dzialąjaca w interesach gospodarczych, politycznych i ideologicznych ludzi zamieszkujących określone terytorium. Terytorium państwa obejmuje lad za wszystkimi wodami wewnętrznymi, przestrzeń pod powierzchnia ziemi, obszar powietrzny oraz przylegający pas wod morskich. Za terytorium państwa uważa się również w aspekcie prawnym pokłady statków' morskich i samolotow, pływających i latających pod bandera danego państwa. Cechami państwa sa: terytorium, ludność i suwerenna władza. Organizacja państwa spełnia określona role w' zakresie służenia dobru ogólnemu obywateli. Do niej należy obrona przez wrogiem zewnętrznym, działalność gospodarcza, utrzymanie porządku i bezpieczeństwa wewnętrznego, promowanie rozwoju i dobrobytu społeczeństwa. Państwo zajmuje szczególne miejsce wśród innych organizacji społecznych.

f

Problem suwerenności można rozpatrywać w' aspekcie zewnętrznym i wewnętrzny:

■    W aspekcie zewnętrznym rozumienia suwerenności mamy na uwadze stosunki danego państwo z innymi państwami. Stosunki te zgodnie ze współczesna doktryna i zasadami prawa międzynarodowego powinny kształtować się na zasadzie poszanowania równości i wolności.

■    W aspekcie wewnętrznym państwo stanowi najwyższa zwierzchność w stosunku do osob i organizacji w nim działających, czyli kształtuje wszystkie stosunki społeczne wewnątrz państwa.

Problem suwerenności w formie zasad ujal francuski filozof i polityk Jean Bodin.następująco:

-    suweren ma wyłączność kompetencji praw^odaw-czej

-    suweren nie jest związany własnym prawem, może je zmieniać

-    suweren ma monopol na dysponowanie przymusem

Praktyka międzynarodowa zna następujące zinstytucjonalizowane formy ograniczonej suwerenności:

■    protektorat

■    mandat

■    powiernictwo

Obecnie wszystkie te formy maja jedynie wartość historyczna.

Państwo spełnia funkcje wewnętrzna i zewnętrzna:

■    funkcja wewnętrzna - obejmuje równocześnie działalność, administracyjna, gospodarcza, kulturalna i wychowawcza.

■    funkcja zewnętrzna - zwiazana jest z organizowaniem stosunków z innymi państwami oraz obrona państwa przez agresja z zewnątrz. Śluza temu dyplomacja i wojsko.

Państwo przez swe organy prowadzi działalność władcza, polegająca na stanowieniu norm (władza ustawodawcza), wydawaniu decyzji (wdadza wykonawcza) oraz orzekaniu wyrokow (władza sadownicza).

System organow państwowych i ich aparat pomocniczy to aparat państwa. Może on być rożnie zbudowany, lecz najpowszechniejsze sa dwo modele:

10