lichtarski (204)

408 10. Globalizacja przed aębiontwi

uruchomiła nieliczne wielkie wytwórnie tych komponentów w najbardziej dogodnych na świecie punktach. Równocześnie przedsiębiorstwo to uruchomiło w każdym kraju, reprezentującym chłonny rynek na sprzęt budowlany, montownie, które z gotowych komponentów składają wersje maszyn i urządzeń, odpowiadające lokalnym potrzebom.

W ten sposób omawianemu przedsiębiorstwu udało się równocześnie osiągnąć obniżkę kosztów jednostkowych dzięki masowej produkcji standardowych elementów i optymalnej lokalizacji ich wytwórni oraz uwzględnić wymagania lokalnych rynków, na które miejscowe montownie dostarczają odpowiednio dostosowany sprzęt [6, s. 236-237].

Choć w tym przypadku udało się zastosować w praktyce strategię transnarodową, to jest ona niewątpliwie bardzo trudna, bo, jak już wspomniano, musi łączyć dwa sprzeczne cele: obniżenia kosztów jednostkowych i lepszego dostosowania oferty do lokalnych warunków.

Mocne i słabe strony czterech typowych strategii zostały zwięźle przedstawione w tab. 12.

Tabela IZ Mocne i ii»be strony typowych Wrategii

Typ strategii	Mocne i trony	Słabe strony
Strategii międzynarodowi	1. Możliwość transferu wyróżniających kompetencji prztdsiębior-itwi na obce rynki	1.    Brak istotnego, lokalnego dostosowania oferty 2.    Trudności w osiągnięciu korzyści optymalne) lokalizacji w tkali globalnej 1 Ograniczone możliwości wykonywania efektu doświadczenia
Strategii globalna	t. Możliwość wy korzył tan u efektu doświadczenia 2. Możliwość wykonywania efektu optymalnej lokalizacji	1. Brak lokalnego dostosowania oferty
Strategia wielonarodowi	1. Możliwość dostosowania oferty do wymagań lokalnych	1.    Niemożność zrealizowania korzyści optymalnej lokalizacji 2.    Ograniczone możliwości wykonywania efektu doświadczenia 3.    Ograniczenia w rozwijaniu I transferowaniu wyróżniających kompetencji przedsiębiorstwa w krajach gosz czącydi
Stritegii transnarodowi	1. Możliwość wykorzystania efektu doświadczenia I Możliwość wykorzystania efektu optymalne) lokalizacji ). Możliwość lokalnego dostosowania oferty 4. Możliwość globalnego uczenia się	1. Wewnętrzna spnecznolć między celami strategii Wwarza trudności w jej realizacji z przyczyn organizacyjnych

źródło: opracowanie własne na podstawie [6. a 239).

Wybór sposobu wejścia na rynek zagraniczny

Istnieje pięć podstawowych sposobów wejścia przedsiębiorstwa na rynek zagraniczny: I) eksport, 2) sprzedaż licencji za granicę, 3) franchising, 4) joint wnture z przedsiębiorstwem (inwestorem) kraju goszczącego, 3) założenie całkowicie własnego przedsiębiorstwa (jednostki zależnej).

Eksport jest często pierwszym krokiem na drodze przekształcenia przedsiębiorstwa krajowego w międzynarodowe. Jako sposób wejścia przedsiębiorstwa na rynki zagraniczne ma dwie istotne zalety: pozwała uniknąć kosztów związanych z tworzeniem jednostki operacyjnej za granicą i pozwała skorzystać z efektu doświadczeń i korzyści lokalizacji. Dzięki wytwarzaniu produktów nic tylko na rynek krajowy, lecz także na eksport, przedsiębiorstwo może uzyskać korzyści skali i korzyści lokalizacji, jeśli zlokalizowanie przedsiębiorstwa w kraju macierzystym jest rozwiązaniem optymalnym.

Słabe strony eksportu jako sposobu wejścia na rynki zagraniczne polegają na tym, że traci się korzyści lokalizacji, jeżeli przeniesienie określonej części działalności przedsiębiorstwa do kraju goszczącego pozwoliłoby na lepsze rozwiązanie lokalizacyjne: zwłaszcza w przypadku przedsiębiorstwa stosującego strategię globalną albo transnarodową może się opłacać zlokalizowanie wytwarzania lub innych czynności w danym łańcuchu tworzenia wartości w miejscu (lub miejscach), w którym warunki są ku temu najkorzystniejsze, a następnie eksponować produkty na różne rynki krajowe. Jest to więc argument nie przeciw eksportowi w ogóle, ale przeciw cksponowi z kraju macierzystego przedsiębiorstwa, jeśli nie zapewnia on optymalnej lokalizacji.

Inne niekorzyści eksponu, a raczej powody zrezygnowania z niego jako sposobu wejścia na rynek zagraniczny, omówiono w podrozdziale 10.4, poświęconym typowym przyczynom zaangażowania się przedsiębiorstwa w produkcję zagraniczną.

Drugim z wymienionych sposobów wejścia na rynek zagraniczny jest sprzedaż licencji do kraju, w którym przedsiębiorstwo samo nic chce inwestować. Sprzedaż licencji jest rozwiązaniem, za pomocą którego zagraniczny licencjobiorca sam inwestuje w produkcję licencjonowanego produktu.

Korzyści z tego rozwiązania polegają na tym. że przedsiębiorstwo sprzedające licencję nie ponosi kosztów ani ryzyka uruchomienia produkcji w obcym kraju, a ponadto uzyskuje źródło przychodów ze sprzedaży licencji i zwiększa sferę oddziaływania swej marki. Jest to więc rozwiązanie bardzo dobre dla przedsiębiorstw, które nie mają dość kapitału, aby inwestować w obcym kraju lub inwestycję taką uważają za zbyt ryzykowną albo mało atrakcyjną, a równocześnie chcą, by ich towary były tam wytwarzane i sprzedawane.