Okres 5 lat zatrudnienia wymagany od pracowników powyżej 30 lat powinien przypadać na ostatnie 10 lat przed zgłoszeniem wniosku o rentę inwalidzką, a jeśli zainteresowany w chwili zgłoszenia wniosku nie jest zatrudniony — przed ustaniem ostatniego zatrudnienia.
Do otrzymania renty inwalidzkiej wystarczy również rok zatrudnienia,-jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
a) inwalida po ukończeniu szkoły średniej podjął dalszą naukę,
b) podjął zatrudnienie przed ukończeniem 26 lat i w ciągu 6 miesięcy od ustania dalszej nauki,
c) pracował bez przerwy aż do powstania inwalidztwa.
Nie ma prawa do renty inwalidzkiej osoba, u której inwalidztwo trwało przed podjęciem pracy lub w okresie dzieciństwa (do 16 lat). Pracownik taki będzie mógł uzyskać rentę tylko wówczas, jeśli po podjęciu pracy nastąpi dalsze pogorszenie się sprawności organizmu, kwalifikujące go do wyższej grupy inwalidzkiej.
Wysokość renty inwalidzkiej jest uzależniona od szeregu czynników wysokości zarobków, stażu pracy, grupy inwalidztwa oraz przyczyn powstania kalectwa. Renta I i II grupy jest jednakowa, z tym że inwalidom zaliczonym do I grupy przysługuje dodatek (do rent inwalidzkich, rodzinnych, emerytur) w wysokości 500 zł miesięcznie, a dla niewidomych 800 zł miesięczne. Najniższa renta inwalidzka dla inwalidów I i II grupy 1575 zł; dla inwalidów III grupy — 1225 zł z tendencją systematycznego wzrostu zgodnie z ustawą z dnia 31. III. 1977 r. (Dz. U. PRL nr 11, poz. 43).
Wnioski o rentę inwalidzką oraz przysługujący dodatek z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidztwa należy kierować bezpośrednio do terenowych oddziałów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bądź za pośrednictwem zakładu pracy.
Do wniosku o każdą rentę inwalidzką należy dołączyć:
1) świadectwo urodzenia,
2) dowody stwierdzające wymagany okres zatrudnienia oraz ukończenia pobierania zasiłku chorobowego; w przypadku inwalidztwa spowodowanego wypadkiem zamiast dowodów stwierdzających zatrudnienie załącza się odpis karty wypadku, sporządzonej przez zakład pracy, w którym wypadek wydarzył się,
3) zaświadczenie zakładu pracy o wysokości miesięcznych zarobków służących jako podstawa do obliczenia wysokości renty (z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia albo z kolejnych 24 miesięcy dowolnie wybranych z ostatnich 10 lat zatrudnienia),
4) zaświadczenie o stanie zdrowia, wydane przez zakład społecznej służby zdrowia,
5) oświadczenie wnioskodawcy o innych źródłach dochodu.
Specjalne formularze otrzymuje się w ZUS-ie względnie
w zakładzie pracy.
Do renty przysługuje szereg-dodatków, jak dodatek rodzinny, dodatki za odznaczenia państwowe, dla pracowników nauki oraz za wysługę lat (co najmniej 15 lat pracy w PRL).
O rentę inwalidzką mogą’ ubiegać się również rolnicy, którzy
— zostali uznani za inwalidów I lub II grupy,
— przez okres co najmniej 5 lat wytwarzali w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym i sprzedawali jednostkom gospodarki uspołecznionej produkty rolne o wartości nie mniejszej niż 15 tys. zł rocznie,
— opłacili składki na Fundusz Emerytalny Rolników,
— przekazali gospodarstwo rolne następcy lub Państwu w stanie nie uszczuplonym.
Zwiększony zasiłek rodzinny z tytułu inwalidztwa dziecka
Z dniem 1. VIII. 1974 r. ustalony został Rozporządzeniem Ministra Pracy, Płacy i Spraw Socjalnych z dnia 31. V. 1974 r. (Dz. U. nr 21, poz. 127 i z 1975 r. nr 27, poz. 143) zasiłek rodzinny zwiększony o kwotę 500 zł'miesięcznie na dziecko w wieku do 16 lat, które ze względu na stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny wymaga stałej opieki innej osoby, lub współdziałania w postępowaniu rehabilitacyjnym.
Zasiłek zwiększony o kwotę 500 zł przysługuje również po skończonym 16 roku życia, jeśli dziecko zostało zaliczone do I łub II grupy inwalidztwa, a inwalidztwo powstało w wieku uprawniającym do pobierania zasiłku. Na dziecko w wieku ponad 16 lat zwiększa się zasiłek rodzinny o 500 zł również wtedy, jeżeli dziecko zostało zaliczone do III grupy inwalidów, a w przypadku gdy przed 16 rokiem życia dziecko było uprawnione do tego świadczenia i nadal wymaga ono pomocy innych osób lub współdziałania w postępowaniu leczniczym, lub rehabilitacyjnym, a ponadto uczęszcza ono do szkoły.
Ustalenie uprawnień do zwiększonego zasiłku rodzinnego z tytułu kalectwa dziecka następuje na wniosek rodziców lub opiekunów, zgłoszony w zakładzie pracy. Wniosek taki powinien być zaopiniowany i udokumentowany przez:
165